Czym jest terapia falą uderzeniową?
Terapia falą uderzeniową to metoda leczenia oparta na wpływie fizycznych właściwości fal akustycznych (dźwiękowych) na tkanki i narządy. Zabiegi z wykorzystaniem fali uderzeniowej stosuje się w leczeniu różnych schorzeń: urologicznych, ginekologicznych, dermatologicznych, neurologicznych, reumatologicznych i ortopedycznych. Terapia falą uderzeniową wykorzystywana jest również w rehabilitacji i medycynie sportowej.
Rodzaje i zasada działania terapii falą uderzeniową
Zasada działania terapii falami uderzeniowymi polega na zdolności fal dźwiękowych do wnikania głęboko w tkanki i oddziaływania przeciwbólowego i przeciwzapalnego. Fala akustyczna wpływa na metabolizm w tkankach i zwiększa krążenie krwi w miejscu leczenia, wspomagając w ten sposób gojenie i regenerację uszkodzonych tkanek.
Terapię ESWT przeprowadza się przy pomocy specjalnych urządzeń, które generują fale dźwiękowe o określonej częstotliwości i czasie trwania. W zależności od sposobu oddziaływania fal dźwiękowych na tkanki, istnieją dwa rodzaje terapii:
- zogniskowana (skupiona) fala uderzeniowa (FSWT) – fala ma silne i głębokie oddziaływanie punktowe;
- radialna fala uderzeniowa (RSWT) – siła fal uderzeniowych rozkłada się równomiernie po całym obszarze tkanek, który poddawany jest zabiegowi. Oddziaływanie ma charakter powierzchowny.
Istnieje również perkusyjna terapia manualna, która jest rodzajem masażu terapeutycznego. W przeciwieństwie do ESWT, terapia manualna nie wymaga użycia fal dźwiękowych i polega na fizycznym oddziaływaniu na ciało (przy pomocy rąk terapeuty).
Wskazania do terapii falą uderzeniową
Terapia falami uderzeniowymi jest skuteczna w leczeniu ostrych i przewlekłych chorób zapalnych narządów wewnętrznych, tkanek miękkich, kości, stawów i ścięgien. Zabieg z wykorzystaniem fali uderzeniowej trwa 10-15 minut i nie wymaga specjalnego przygotowania.
Fale uderzeniowe są stosowane w celu zmniejszenia bólu, złagodzenia obrzęku i przyspieszenia gojenia się ran. Wskazania do terapii falą uderzeniową:
- choroby zapalne narządów miednicy mniejszej u mężczyzn (zapalenie prostaty) i kobiet (zapalenie przydatków);
- impotencja;
- niepłodność kobieca i męska;
- urazy;
- choroby zapalne i zwyrodnieniowe dużych i małych stawów;
- osteochondroza;
- choroby skóry.
Zaletami ESWT są jej bezpieczeństwo i bezbolesność. Terapię falami uderzeniowymi stosuje się jako uzupełnienie głównych metod leczenia (farmakologicznych i chirurgicznych). Pozwala ona zmniejszyć ilość przyjmowanych przez pacjenta leków przeciwbólowych i hormonalnych leków przeciwzapalnych.
Przeciwwskazania do terapii falą uderzeniową
Przeciwwskazania do terapii falą uderzeniową to: ciąża i laktacja, ostre choroby zakaźne (wirusowe, bakteryjne, grzybicze) oraz zaburzenia krzepnięcia krwi (koagulopatie). Prawidłowo przeprowadzona ESWT jest zabiegiem nieszkodliwym. Po zabiegu może pojawić się niewielki krwiak, który ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni.
Terapia falą uderzeniową w urologii
Terapia falami uderzeniowymi jest stosowana w urologii w przypadku choroby Peyroniego, zapalenia prostaty, impotencji. Fala uderzeniowa jest skuteczna w leczeniu bakteryjnego zapalenia gruczołu krokowego. Efektem terapii jest działanie przeciwzapalne, dzięki któremu poprawia się proces oddawania moczu i zmniejsza się konieczność opróżniania pęcherza moczowego.
Terapię falami uderzeniowymi w zaburzeniach erekcji stosuje się, gdy przyczyną osłabienia erekcji są dysfunkcje naczyniowe w obszarze narządów miednicy mniejszej mężczyzny. Terapia falami uderzeniowymi stosowana w obszarze penisa pomaga przywrócić prawidłowe napełnianie krwią ciał jamistych, co jest podstawą uzyskania erekcji. Terapia falami uderzeniowymi w przypadku impotencji jest możliwa wyłącznie na zlecenie urologa po wstępnym badaniu i wykluczeniu pozanaczyniowych przyczyn spadku erekcji (jak infekcje układu moczowo-płciowego czy impotencja psychogenna).
Wskazaniem do terapii falą uderzeniową w urologii jest również kamica moczowa. Do rozbijania kamieni w narządach układu moczowego stosuje się zogniskowaną falę uderzeniową.
Terapia falą uderzeniową w ginekologii
Fizjoterapię z użyciem fali uderzeniowej stosuje się w ginekologii jako wspomaganie leczenia przewlekłych chorób zapalnych narządów miednicy mniejszej, na przykład zapalenia przydatków. Fizjoterapia z użyciem fali uderzeniowej jest stosowana w ginekologii jako metoda wspomagająca w leczeniu przewlekłych chorób zapalnych narządów miednicy, na przykład zapalenia przydatków. Fala uderzeniowa jest również zalecana do usuwania zrostów, które mogą być przyczyną niepłodności u kobiet. Właściwości fizyczne fal akustycznych sprzyjają rozpuszczaniu zrostów i regeneracji uszkodzonych błon śluzowych.
Leczenie schorzeń stawów i kości przy pomocy fali uderzeniowej
Terapia ESWT jest zalecana również w przypadku chorób układu mięśniowo-szkieletowego. Ekspozycja na fale dźwiękowe pomaga złagodzić stan zapalny w dotkniętych więzadłach i ścięgnach, łagodzi ból i przywraca zakres ruchu stawów.
W przypadku osteochondrozy terapia falami uderzeniowymi pomaga złagodzić napięcie pleców. ESWT w przypadku przepukliny kręgosłupa służy zmniejszeniu bólu w okresie przedoperacyjnym i przyspiesza rehabilitację po chirurgicznym usunięciu przepukliny.
Zabiegi falą uderzeniową na obszar stawu kolanowego wspomagają leczenie urazów kolana, zwichnięć i urazów łąkotki, a także chorób zwyrodnieniowych (gonartroza) i zapalnych (zapalenie stawów kolanowych). Fala uderzeniowa stosowana w obrębie stawu skokowo-goleniowego i okolicy pięty jest skuteczna w leczeniu ostrogi piętowej, naciągnięć i chorób zapalnych ścięgna Achillesa.
Powikłania po zabiegach falą uderzeniową
ESWT jest bezpieczną metodą fizjoterapeutyczną. Powikłania po terapii falą uderzeniową występują rzadko. Są to zwykle objawy w miejscu oddziaływania na tkanki: ból i mrowienie, obrzęk tkanek miękkich i powstawanie niewielkich krwiaków.
Aby zapobiec pojawieniu się skutków ubocznych, należy poinformować lekarza podczas zabiegu, jeśli uderzenia fal akustycznych powodują ból lub dyskomfort. Lekarz może zmniejszyć częstotliwość i amplitudę fal dźwiękowych i kontynuować zabieg bez ryzyka urazowego uszkodzenia tkanek.
Działania niepożądane po terapii ESWT ustępują samoistnie. Jeśli powstaną krwiaki, lekarz może przepisać maść przyspieszającą ich wchłonięcie. Terapia falami uderzeniowymi nie może wywołać zaostrzenia choroby.
