Co to jest zapalenie pochwy?
Colpitis (zapalenie pochwy) to stan zapalny błony śluzowej pochwy. W normalnych warunkach w mikroflorze pochwy dominują bakterie z rodzaju Lactobacillus (pałeczki Döderleina), które tworzą kwaśne środowisko, co działa destrukcyjnie na drobnoustroje chorobotwórcze. W przypadku zaburzeń równowagi mikroflory lub zaburzeń hormonalnych powstają korzystne warunki dla rozwoju bakterii chorobotwórczych i zapalenia błony śluzowej pochwy.
Objawy zapalenia pochwy
Ostre zapalenie pochwy charakteryzuje się ostrym i wyraźnym zaburzeniem ogólnego stanu zdrowia: wzrasta temperatura ciała, pojawia się osłabienie i ból w podbrzuszu. Przy przewlekłym zapaleniu jelita grubego okresy zaostrzenia przeplatają się z remisją (brakiem objawów), kobieta odczuwa dyskomfort podczas stosunku płciowego, okresowo występują zaczerwienienie i obrzęk warg sromowych.
Do objawów zapalenia zalicza się również nietypowe wydzieliny z narządów płciowych (zielone, żółte, pieniste, o nieprzyjemnym zapachu), występuje świąd i pieczenie w pochwie. Inne objawy zapalenia jelita grubego to:
- ból przy oddawaniu moczu;
- krwawienie z pochwy.
Konsekwencją zapalenia pochwy jest m.in. zapalenie narządów miednicy (jajników, macicy, jajowodów). Zapalenie pochwy zwiększa ryzyko rozwoju STD (chorób przenoszonych drogą płciową) oraz przedwczesnego porodu.
Rodzaje i przyczyny zapalenia pochwy
Do zapalenia pochwy dochodzi w wyniku zakażenia drobnoustrojami chorobotwórczymi podczas stosunku płciowego. W zależności od patogenu wyróżnia się następujące rodzaje zapalenia jelita grubego:
- specyficzne – rozwija się w przypadku zakażenia rzęsistkowicą, dwoinką rzeżączki lub chlamydiozą;
- niespecyficzne zapalenie jelita grubego ⎼ występuje w przypadku nadmiernego wzrostu flory oportunistycznej (candida, E. coli, gronkowce).
Ginekolodzy wyróżniają też nieinfekcyjne zapalenie pochwy, które pojawia się w wyniku stosowania irygacji lub używania mydła zapachowego podrażniającego ściany pochwy i zaburzającego prawidłową mikroflorę. Natomiast zmniejszony poziom estrogenów (steroidowych hormonów płciowych) w wyniku zaburzeń hormonalnych lub menopauzy prowadzi do ścieńczenia błony śluzowej pochwy i rozwoju zanikowego zapalenia pochwy.
Przyczyny zapalenia pochwy 
Przyczyny zapalenia jelita grubego to: niekontrolowane stosowanie leków przeciwbakteryjnych lub hormonalnych, noszenie wilgotnej lub obcisłej odzieży. Ryzyko rozwoju patologii wzrasta przy cukrzycy z powodu zaburzeń układu odpornościowego.
Atroficzne (zanikowe) zapalenie pochwy
Poziom estrogenów w organizmie kobiety zmniejsza się w okresie menopauzy, laktacji (karmienia piersią) oraz podczas przyjmowania niektórych środków antykoncepcyjnych. Zmiany poziomu hormonów mogą też wystąpić podczas chemioterapii oraz po usunięciu obu jajników.
W przypadku zanikowego zapalenia pochwy zmniejsza się lubrykacja pochwy, co prowadzi do bolesności podczas stosunku płciowego oraz częstego i bolesnego oddawania moczu. Atroficzne zapalenie pochwy u kobiet w starszym wieku objawia się świądem i pieczeniem w okolicy narządów płciowych oraz krwawą wydzieliną z pochwy. Patologia może prowadzić do nietrzymania moczu i nawracających infekcji dróg moczowych (zapalenie cewki moczowej, zapalenie pęcherza moczowego).
Rzęsistkowe zapalenie pochwy
Rzęsistek jest drobnoustrojem chorobotwórczym przenoszonym drogą płciową. Okres inkubacji (czas od momentu zakażenia do wystąpienia objawów) wynosi około 5–28 dni.
Rzęsistkowe zapalenie pochwy powoduje świąd i pieczenie narządów płciowych, ból podczas stosunku płciowego i oddawania moczu. Rzęsistkowica objawia się zielonożółtą lub pienistą wydzieliną z pochwy o nieprzyjemnym zapachu. Nieleczona, zwiększa ryzyko wystąpienia raka szyjki macicy.
Drożdżakowe zapalenie pochwy
Kandydoza są częścią normalnej mikroflory pochwy, a ich nadmierny wzrost powoduje drożdżakowe zapalenie pochwy. Patologia ta charakteryzuje się swędzeniem i zaczerwienieniem narządów płciowych oraz dyskomfortem podczas stosunku płciowego. W przypadku kandydozowego zapalenia pojawia się biała, „serowata” wydzielina z narządów płciowych.
Zapalenie pochwy w czasie ciąży
Zapalenie pochwy w ciąży charakteryzuje się obfitą białą lub zielonożółtą wydzieliną o nieprzyjemnym zapachu. Kobieta odczuwa swędzenie w okolicy narządów płciowych, a zewnętrzne narządy płciowe stają się czerwone i obrzęknięte.
Zapalenie pochwy w czasie ciąży może prowadzić do przedwczesnego porodu i niskiej masy urodzeniowej dziecka. Aby zapobiec powikłaniom, należy poddać się badaniom na obecność chorób wenerycznych podczas planowania i w czasie ciąży.
Jak leczyć zapalenie pochwy?
Aby zdiagnozować chorobę, lekarz ginekolog zbiera wywiad, przeprowadza badanie i pobiera wymaz z błony śluzowej pochwy i szyjki macicy. W przypadku zaburzeń w oddawaniu moczu lekarz kieruje na badanie moczu.
Leczenie zapalenia pochwy polega na przyjmowaniu tabletek antybakteryjnych lub stosowaniu przeciwgrzybiczych globuli dopochwowych. Czas trwania terapii zależy od stopnia zaawansowania patologii, średnio leczenie trwa około 10–14 dni.
Niehormonalne leczenie zanikowego zapalenia pochwy polega na stosowaniu nawilżającego kremu dopochwowego. Aby zmniejszyć dyskomfort podczas stosunku seksualnego, należy stosować lubrykant na bazie wody. W leczeniu zanikowego zapalenia związanego z wiekiem lekarz może zalecić globule dopochwowe lub krem zawierający estrogen.
Aby szybciej wyleczyć chorobę, należy myć się pod bieżącą wodą co najmniej dwa razy dziennie, nie używając zapachowych żeli pod prysznic, i codziennie zmieniać bieliznę. Regularna (dwa do trzech razy w tygodniu) aktywność seksualna pomaga zapobiegać rozwojowi zapalenia pochwy, ponieważ stosunek płciowy zwiększa przepływ krwi do narządów płciowych, co zapobiega rozwojowi zmian strukturalnych w błonie śluzowej pochwy.
