+48 800 003 033

Czym jest badanie hCG i jak interpretować jego wyniki?

Czym jest badanie hCG i jak interpretować jego wyniki?
ginekologia
Zaktualizowano: 29 December 2023
Czytać 7 minut Opublikowano: 29 December 2023 2181
Badanie hCG pozwala określić stężenie ludzkiej gonadotropiny kosmówkowej we krwi lub moczu. Na podstawie wyników badania hCG ginekolog może rozpoznać wczesną ciążę i ocenić jej charakter.

Co to jest hCG (gonadotropina kosmówkowa)?

Ludzka gonadotropina kosmówkowa (hCG) to hormon produkowany przez łożysko w czasie ciąży. HCG bywa także nazywany hormonem ciążowym, ponieważ stymuluje on produkcję estrogenu i progesteronu w celu pogrubienia błony śluzowej macicy i zatrzymania owulacji.

Hormon hCG składa się z dwóch podjednostek: alfa i beta. Podjednostka alfa jest wspólna dla hormonu luteinizującego (LH), hormonu folikulotropowego (FSH) oraz hormonu pobudzającego tarczycę (TSH), które są wytwarzane przez przysadkę mózgową. Z tego powodu jej stężenie we krwi może być wyższe, gdy dojdzie do rozwoju niektórych chorób (niewydolność nerek, zespół policystycznych jajników, guzy przysadki mózgowej wydzielające hormony). Beta-hCG jest ściśle specyficzną podjednostką, wytwarzaną przez organizm tylko w czasie ciąży.

hCG zaczyna być produkowana od momentu zagnieżdżenia się (implantacji) zapłodnionej komórki jajowej (zarodka) w ścianie macicy. Stężenie gonadotropiny kosmówkowej we krwi wzrasta już w 10-11 dniu od momentu zapłodnienia, a w moczu — sześć do siedmiu dni po implantacji komórki jajowej, dlatego zaleca się wykonanie badania krwi na obecność hCG w celu wczesnego rozpoznania ciąży.

Beta-hCG: przyrost dzienny

Stężenie hCG w ciąży wzrasta z dnia na dzień, począwszy od momentu zapłodnienia. Poziom hCG podwaja się co 48-72 godziny do 11-12 tygodnia ciąży. Kontrola poziomu hCG przez każdy kolejny dzień od momentu zapłodnienia jest wykorzystywana w procedurze in vitro (IVF) w celu określenia, czy zarodek zagnieździł się w macicy i oceny wczesnego rozwoju płodu. Badanie poziomu hCG w moczu jest mniej miarodajne, ponieważ stężenie hormonu w moczu zaczyna wzrastać jeden-dwa dni później niż w surowicy krwi i nie pozwala na ocenę przebiegu ciąży.

Beta-hCG: przyrost tygodniowy

Ocena poziomu hCG według tygodni pozwala monitorować rozwój płodu i w odpowiednim czasie określić występowanie nieprawidłowości (zagrożenie poronieniem, ciąża pozamaciczna). Normy hCG według tygodni ciąży (od pierwszego dnia ostatniej miesiączki) przedstawiono w tabeli.

Normy beta-hCG we krwi według tygodni ciąży (od pierwszego dnia ostatniej miesiączki)

Tydzień ciąży

Normy beta-hCG (mIU/ml)

3

5-50

4

5-426

5

18-7340

6

1080-56500

7-8

7650-229000

9-12

25700-288000

13-16

13300-254000

17-24

4060-165400

25-40

3640-117000

Poziom beta-hCG 1 mIU/ml oznacza, że nie doszło do zapłodnienia. Poziom beta-hCG 6-24 mIU/ml mieści się w tzw. „szarej strefie”, w której stężenie gonadotropiny kosmówkowej jest podwyższone, ale nie można potwierdzić ani wykluczyć ciąży. W przypadku otrzymania wyniku w przedziale 6-24 mIU/ml zaleca się ponowne wykonanie testu na HCG po upływie dwóch do trzech dni. Wynik badania krwi na obecność hCG uznaje się za pozytywny przy stężeniu powyżej 25 mIU/ml.

Badanie stężenia beta-hCG we krwi

Badanie stężenia beta-hCG we krwi jest wiarygodną metodą wykrywania ciąży. Ponieważ stężenie hormonu we krwi jest kilkukrotnie wyższe niż w moczu, badanie krwi pozwala wykryć ciążę już na wczesnym etapie. Istnieją dwa rodzaje badania beta-hCG:

  • jakościowe — pozwala określić, czy poziom hormonów we krwi jest podwyższony, czy nie, co pośrednio wskazuje na obecność lub brak ciąży;
  • ilościowe — określa dokładne stężenie beta-hCG we krwi. Pozwala potwierdzić lub wykluczyć ciążę z wysoką wiarygodnością, a także monitorować jej przebieg w ujęciu dynamicznym.

Badanie hCG wykonuje się przed każdą rutynową wizytą u ginekologa, a także na polecenie lekarza w przypadku podejrzenia nieprawidłowego przebiegu ciąży. Badanie hCG pozwala zdiagnozować nieprawidłowości w rozwoju płodu, takie jak zagrożenie poronieniem czy też występowanie chorób genetycznych (zespół Edwardsa lub Downa). Wyniki badania nie stanowią diagnozy, gdyż dokładny stan płodu można określić jedynie na podstawie badań kompleksowych. Interpretacji wyników badania hCG dokonuje lekarz ginekolog.

Badanie beta-hCG z moczu

Badanie moczu na obecność hCG wykonuje się za pomocą domowych testów ciążowych, które można kupić w każdej aptece lub supermarkecie. Różne rodzaje testów ciążowych mają różną czułość. Większość domowych testów ciążowych wykrywa ciążę, gdy stężenie hCG we krwi wynosi co najmniej 25 mIU/ml (pierwszy-trzeci dzień braku miesiączki).

Ważne jest prawidłowe wykonanie testu ciążowego, aby uzyskać wiarygodny wynik. Ponieważ domowe testy reagują na podwyższone stężenie hormonu w moczu, mogą wykazywać fałszywie dodatni wynik w przypadku występowania nowotworu lub przyjmowania hormonalnych środków antykoncepcyjnych. Jeśli ciąża trwa krócej niż 13-14 dni, test może wykazać wynik fałszywie ujemny z powodu jeszcze zbyt niskiego stężenia hCG w moczu. Aby z dużym prawdopodobieństwem potwierdzić ciążę lub jej brak, należy umówić się na wizytę u ginekologa i wykonać badanie krwi na obecność beta hCG.

Hormon hCG w przypadku ciąży pozamacicznej

Poziom hCG w pierwszych dniach lub tygodniach trwania ciąży pozamacicznej może mieścić się w granicach normy, niezależnie od miejsca implantacji zarodka. Można podejrzewać nieprawidłową ciążę na podstawie wyników badania hCG od siódmego do ósmego tygodnia, ponieważ dynamika wzrostu tego hormonu będzie mniejsza niż przy normalnym rozwoju płodu.

Badanie hCG nie jest jednak wiarygodną metodą diagnozowania ciąży pozamacicznej. Aby stwierdzić ciążę pozamaciczną, należy wykonać ginekologiczne USG. Jeśli poziom hCG wskazuje na obecność ciąży, ale jajo płodowe nie jest wykrywane w USG, ginekolog diagnozuje ciążę pozamaciczną i przepisuje leczenie.

Poziom hCG przy ciąży obumarłej

Wartości hCG w obumarłej ciąży nie odpowiadają normie lub są znacznie obniżone z powodu zgonu płodu i zatrzymania syntezy hormonów przez łożysko. Poziom hCG poniżej normy może również wskazywać na zagrożenie poronieniem i wymaga dodatkowych badań i obserwacji przez ginekologa-położnika.

W celu zdiagnozowania ciąży obumarłej przeprowadza się USG ginekologiczne. Objawy obumarłej ciąży w badaniu USG to między innymi: brak wzrostu jaja płodowego przez okres od jednego do dwóch tygodni, brak zarodka gdy rozmiar jaja płodowego przekracza 25 milimetrów, brak bicia serca zarodka gdy jego rozmiar przekracza siedem milimetrów.

Hormon hCG u kobiet niebędących w ciąży

Norma hCG u mężczyzn i kobiet niebędących w ciąży wynosi 0-5 mIU/ml. Podwyższony poziom hCG mimo braku ciąży może wskazywać na rozwój nowotworów macicy i przydatków, neuroendokrynne nowotwory w płucach, nerkach lub jelitach. hCG powyżej normy utrzymuje się także w czasie przyjmowania leków hormonalnych (na przykład doustnych złożonych środków antykoncepcyjnych). Każde odchylenie poziomu hCG od normy jest wskazaniem do konsultacji z endokrynologiem i przeprowadzenia dodatkowych badań.

Popularne pytania

Ile wynosi norma wolnej podjednostki beta-hCG?

Wolną podjednostkę beta-hCG określa się w badaniu ilościowym hCG. U kobiet niebędących w ciąży hormon beta-hCG zgodnie z normą jest nieobecny. Ponieważ jednak hormon ten może być wytwarzany przez niektóre tkanki nowotworowe, norma dla mężczyzn i kobiet niebędących w ciąży wynosi do pięciu mIU/ml. Prawidłowy poziom beta-hCG w ciąży zależy od czasu jej trwania i liczby zarodków.

Jak zrobić test beta-hCG?

Badanie hCG wykonuje się z próbki krwi żylnej. Test hCG należy wykonać rano na czczo, ponieważ poziom hormonu we krwi może się zmieniać w ciągu doby. Specjalne przygotowanie do badania stężenia hCG we krwi nie jest konieczne. Dzień przed badaniem należy zrezygnować ze spożywania alkoholu, palenia papierosów, unikać stresujących sytuacji i ograniczyć aktywność fizyczną. W przypadku przyjmowania leków hormonalnych należy omówić z lekarzem możliwość ich odstawienia na dwa do trzech dni przed badaniem, ponieważ leki mogą wpływać na wiarygodność wyniku testu hCG.

Kiedy zaczyna być produkowane hCG?

Po zapłodnieniu komórka jajowa przechodzi przez jajowód do macicy, gdzie zagnieżdża się w ścianie macicy. Implantacja zarodka w ścianie macicy powoduje powstanie łożyska między szóstym a ósmym dniem po zapłodnieniu. Uformowane łożysko wytwarza hCG i wydziela je do krwi i moczu.

Kiedy należy wykonać badanie beta-hCG?

Wskazania do wykonania badania beta-hCG u kobiet to opóźnienie miesiączki, potwierdzenie lub wykluczenie ciąży, ocena stanu płodu i łożyska, podejrzenie chorób nowotworowych układu rozrodczego. Mężczyźni muszą wykonać badanie hCG w przypadku podejrzenia nowotworu złośliwego jąder. Badanie stężenia hCG we krwi można wykonać już po 10-11 dniach od prawdopodobnego zapłodnienia. Większość domowych testów ciążowych wykazuje podwyższony poziom hCG w moczu 14-17 dni po zapłodnieniu, tj. od pierwszego-trzeciego dnia spodziewanej miesiączki.

Kiedy badanie hCG wskazuje na ciążę?

Wolna podjednostka beta-hCG zaczyna być produkowana przez łożysko, gdy zarodek zagnieździ się w ścianie macicy. Badanie stężenia hCG we krwi wykaże ciążę nie wcześniej niż po 10-11 dniach od zapłodnienia. Poziom hCG od 6 do 24 mIU/ml należy do tzw. szarej strefy i może dawać wynik fałszywie dodatni, dlatego przy takim poziomie hormonu zaleca się powtórzenie badania po kilku dniach w celu uzyskania wiarygodnego wyniku.

5 of 5 na podstawie 1 ocena
Czym jest badanie hCG i jak interpretować jego wyniki?
Autor
Tkachenko Marina
Lekarz ogólny. Siedem lat doświadczenia.

Inne artykuły na ten temat

Artykuły powiązane:

Komentarze

Dodaj komentarz

Beata 9 miesięcy temu
Proszę mi powiedzieć, co oznacza podwyższone hCG w ciąży? Ciąża przebiega prawidłowo, ale poziom gonadotropiny kosmówkowej w 12. tygodniu jest wyższy, niż powinien.
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
9 miesięcy temu
Dzień dobry! Norma wolnej beta-hCG w 12. tygodniu waha się między 25700 a 288000 mIU/ml. Podwyższony poziom hCG w ciąży może wskazywać na ciążę mnogą, ale można to potwierdzić jedynie w badaniu USG. W przypadku jakichkolwiek nieprawidłowości w stężeniach hCG należy skonsultować się z ginekologiem-położnikiem, który prowadzi ciążę.
Róża 9 miesięcy temu
Wspólnie z mężem planujemy ciążę. Po prawdopodobnym poczęciu zrobiłam test hCG, ale wynik był negatywny. Czy test hCG może nie wykazać ciąży we wczesnej jej fazie?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
9 miesięcy temu
Dzień dobry! Badanie hCG z krwi jest najdokładniejszą metodą wczesnej diagnostyki ciąży. Wynik badania hCG we wczesnej ciąży może być fałszywie ujemny, jeśli badanie zostanie wykonane zbyt wcześnie. W celu dokładnej diagnozy zaleca się wykonanie badania krwi na obecność hCG nie wcześniej niż w 10-11 dniu od momentu prawdopodobnego zapłodnienia.
Oliwia 9 miesięcy temu
Po stosunku bez zabezpieczenia zrobiłam test hCG, aby upewnić się, że nie jestem w ciąży. Proszę o informację, czy możliwa jest ciąża, gdy hCG wynosi 0,2 mIU/ml?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
9 miesięcy temu
Dzień dobry. Prawidłowa wartość hCG dla kobiet niebędących w ciąży wynosi 0-5 mIU/ml. Wartość hCG wynosząca 0,2 mIU/ml wskazuje na brak ciąży lub niewielki odstęp czasu od zapłodnienia. Aby uzyskać dokładniejszą diagnozę, zaleca się powtórzenie badania hCG w ciągu 10-11 dni od momentu domniemanego zapłodnienia.
Irena 9 miesięcy temu
Dzień dobry, zarówno mój mąż, jak i ja mamy rodzeństwo bliźniacze. Obecnie spodziewamy się dziecka. Chcemy sprawdzić, czy nam też mogą urodzić się bliźnięta. Proszę mi powiedzieć, ile wynosi poziom hCG dla ciąży bliźniaczej?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
9 miesięcy temu
Dzień dobry! Poziom hCG w ciąży mnogiej jest zwykle wyższy niż w ciąży pojedynczej. Stężenie hCG zależy jednak od tygodnia ciąży i indywidualnych cech organizmu kobiety, dlatego ciążę mnogą można potwierdzić jedynie za pomocą badania USG.
Weronika 9 miesięcy temu
Dzień dobry! Ciąża przebiega prawidłowo według USG i na podstawie wyników badań mam niski poziom hCG. Jaki jest tego powód i czy jest to niebezpieczne?
Odpowiedz
Tkachenko Marina
Tkachenko Marina
9 miesięcy temu
Dzień dobry. Niski poziom hCG w prawidłowej ciąży może wskazywać na niewydolność łożyska (zmiany w strukturze łożyska, które mogą prowadzić do opóźnionego rozwoju płodu) lub ryzyko poronienia. Oba stanowią zagrożenie dla płodu, więc jeśli poziom hCG jest poniżej normy, należy umówić się na wizytę u ginekologa.
Administratorem danych osobowych jest DOCTORPRO POLAND SP. Z O.O. z siedzibą w Łodzi oraz DOCTORPRO WROCLAW SP. Z O.O. z siedzibą we Wrocławiu. Niniejsza strona internetowa używa plików „cookies” w celach określonych w Polityce plików cookies, w szczególności w celu zapewnienia prawidłowego funkcjonowania strony oraz dostosowania wyglądu strony do indywidualnych preferencji użytkowników (personalizacja).
Kliknij „Akceptuję” jeżeli zgadzasz się na użycie plików „cookies” do celów opisanych w Polityce plików cookies. Możesz również nie wyrazić zgody na użycie plików „cookies”. Wyłączenie plików cookies może spowodować trudności w korzystaniu ze strony.
Formularz kontaktowy
Klikając na "Wyślij" wyrażasz zgodę na przetwarzanie danych osobowych i akceptujesz warunki polityki prywatności umowy użytkownika umowy użytkownika
Превышен лимит запросов. Попробуйте через 5 мин.

Pliki cookie - szczegóły

Cookies systemowe
Cookies systemowe są niezbędne do uruchomienia podstawowych funkcji tej strony – formularzy zgłoszeniowych, ocen artykułów itp. Te pliki cookie nie przechowują żadnych danych osobowych
Funkcjonalne pliki cookies
Marketingowe pliki cookies