Czym jest menopauza?
Menopauza to naturalny etap w życiu kobiety, oznaczający koniec okresu rozrodczego. W tym czasie zmniejsza się produkcja estrogenu i progesteronu, co prowadzi do ustania miesiączki i możliwości zajścia w ciążę. Klimakterium dzieli się warunkowo na trzy fazy:
- perimenopauza – faza początkowa, która rozpoczyna się kilka lat przed ustaniem miesiączkowania. W tym okresie jajniki zaczynają zmniejszać produkcję estrogenu;
- menopauza – faza, która występuje 12 miesięcy po ostatniej miesiączce. Charakteryzuje się ustaniem owulacji i spadkiem poziomu estrogenu;
- postmenopauza – okres po menopauzie, który trwa do końca życia. Objawy menopauzy zwykle ustępują, ale wzrasta ryzyko osteoporozy, chorób układu krążenia i innych zmian związanych z wiekiem.
W okresie okołomenopauzalnym mogą nie występować żadne objawy. Pierwsze oznaki klimakterium zaczynają pojawiać się w drugim etapie naturalnego cyklu starzenia się organizmu.
objawy menopauzy
Na czym polegają uderzenia gorąca?
Zadaj pytanie ginekologii «Doctorpro»
Nagłym uderzeniom gorąca u kobiet w okresie menopauzy towarzyszą pocenie się i zaczerwienienie skóry. Kobiety doświadczać mogą łagodnych lub silnych skoków temperatury i pocenia się, wywołanych przez zmiany hormonalne. Uderzenia gorąca mogą być silniej odczuwalne na twarzy, szyi i klatce piersiowej.
Jakie są przyczyny uderzeń gorąca w okresie menopauzy?
Uderzenia gorąca występują z powodu zmian hormonalnych związanych ze spadkiem poziomu estrogenu w organizmie. Praca podwzgórza, odpowiedzialnego za regulację temperatury ciała, zostaje zakłócona. Inne przyczyny uderzeń gorąca w okresie menopauzy:
- rozszerzenie naczyń krwionośnych;
- zaburzenia układu nerwowego;
- przegrzanie podczas wysiłku fizycznego;
- stres i niepokój;
- spożywanie alkoholu i kofeiny.
Uczucie ciepła mogą wywołać gorące kąpiele lub palenie tytoniu. Pikantne jedzenie i gorące napoje również mogą doprowadzić do napadów gorąca.
Jak rozpoznać uderzenia gorąca przy klimakterium?
Uderzenia gorąca w okresie menopauzy można rozpoznać po nagłym uczuciu ciepła, które rozprzestrzenia się po całym ciele, zaczynając od twarzy. Inne objawy menopauzalnych uderzeń gorąca:
- zaczerwienienie skóry;
- obfite pocenie się;
- dreszcze;
- kołatanie serca;
- niepokój;
- bezsenność.
Pocenie się w okresie menopauzy rozpoczyna się od twarzy, głowy i górnej części tułowia. U niektórych kobiet uczucie gorąca może występować o tej samej porze dnia (np. w nocy lub rano).
Jak często występują uderzenia gorąca?
Częstotliwość występowania uderzeń gorąca podczas klimakterium zależy od indywidualnych cech organizmu, etapu menopauzy i stylu życia. W okresie okołomenopauzalnym, gdy poziom estrogenów zaczyna spadać, uderzenia gorąca mogą występować raz na kilka dni lub tygodni.
W okresie przekwitania stan ten może występować od jednego do dwóch razy dziennie. Po klimakterium, gdy poziom hormonów ustabilizuje się, częstotliwość uderzeń gorąca spada. U niektórych kobiet objawy utrzymują się od kilku w tygodniu do kilku razy w miesiącu przez rok do pięciu lat po menopauzie.
Nocne uderzenia gorąca
Nocne napady gorąca w okresie menopauzy to rodzaj uderzeń gorąca, które występują podczas snu. Towarzyszy im obfite pocenie się, uczucie gorąca i nagłe przebudzenie. Na aktywność uderzeń gorąca w nocy wpływa stymulacja gonad przez przysadkę mózgową. W efekcie dochodzi do uwalniania hormonów folikulotropowych i luteinizujących, które wpływają na pracę układu płciowego i regulację temperatury ciała. Aby złagodzić nocne uderzenia gorąca w okresie menopauzy, zaleca się stosowanie pościeli wykonanej z naturalnych tkanin i utrzymywanie niskiej temperatury w sypialni.
Jak długo trwają uderzenia gorąca w trakcie menopauzy?
Uderzenia gorąca związane z menopauzą trwają od 30 sekund do 5 minut. W rzadkich przypadkach mogą trwać do 10 minut. Na wydłużenie tego stanu mogą mieć wpływ predyspozycje genetyczne, stres, spożycie alkoholu i kofeiny. Choroby przewlekłe (np. nadciśnienie tętnicze) również mogą wydłużyć czas trwania uderzeń gorąca.
Jakie są zagrożenia związane z uderzeniami gorąca u kobiet?
Uderzenia gorąca u kobiet w okresie menopauzy same w sobie nie są niebezpieczne, ale częste i intensywne uczucie gorąca może negatywnie wpływać na ogólny stan zdrowia. Niebezpieczeństwa związane z uderzeniami gorąca u kobiet:
- zaburzenia snu i chroniczne zmęczenie;
- zwiększony niepokój;
- obciążenie układu sercowo-naczyniowego;
- osłabienie układu odpornościowego.
Uderzenia ciepła mogą zwiększać ryzyko nadciśnienia i arytmii. Ich trudny do przewidzenia charakter oraz intensywność epizodów może prowadzić do zaburzenia produktywności w życiu codziennym. Aby złagodzić menopauzalne uderzenia gorąca, zaleca się stosowanie zbilansowanej diety i terapii farmakologicznej.
Jak pozbyć się menopauzalnych uderzeń gorąca?
Niemożliwe jest pozbycie się uderzeń gorąca towarzyszących menopauzie, ale leki mogą złagodzić ten stan. Gdy pojawią się objawy klimakterium, należy umówić się na konsultację z ginekologiem w celu zaplanowania terapii. Leki stosowane na uderzenia gorąca w okresie menopauzy:
- środki hormonalne (progesteron, estrogen) – zmniejszają potliwość i nocne uderzenia gorąca, poprawiają jakość snu, zmniejszają częstotliwość i intensywność dolegliwości;
- leki niehormonalne – ograniczają częstotliwość i intensywność uderzeń gorąca, obniżają potliwość i drażliwość;
- zioła (soja, pluskwica groniasta) – normalizują gospodarkę hormonalną i zmniejszają objawy menopauzy.
Jako dodatek do głównej terapii lekowej na uderzenia gorąca w okresie menopauzy lekarz może przepisać suplementy diety zawierające składniki roślinne, fitoestrogeny, witaminy i minerały. Aby znormalizować poziom hormonów, lekarz zalecić może stosowanie witamin E, B6, magnezu i wapnia. Przed zażyciem suplementów należy skontrolować poziom witamin we krwi.
Dieta łagodząca uderzenia gorąca w okresie klimakterium
Ulgę od uderzeń gorąca w okresie menopauzy można osiągnąć poprzez zmianę diety. Lekarz może zalecić stosowanie estrogenu roślinnego, który jest zawarty w soi, soczewicy, nasionach lnu. Aby zmniejszyć uderzenia gorąca w okresie menopauzy, należy urozmaicić codzienny jadłospis. Pokarmy, które powinny znaleźć się w menu w przypadku uderzeń gorąca:
- warzywa (brokuły, kapusta, pomidory);
- owoce jagodowe (truskawki, borówki);
- owoce cytrusowe (pomarańcze, grejpfruty);
- tłuste ryby (łosoś, sardynki);
- orzechy (włoskie, migdały);
- oliwa z oliwek;
- produkty mleczne (mleko, jogurt, twaróg).
Dieta na uderzenia gorąca powinna zawierać pokarmy zawierające witaminy A, C, E i przeciwutleniacze. W przypadku nagłego wzrostu temperatury należy unikać kofeiny, pikantnych i smażonych potraw oraz słodyczy.
Czy uderzenia gorąca mogą nie być związane z menopauzą?
Uderzenia gorąca mogą nie być związane z klimakterium. Uczucie gorąca może wystąpić przy zmianach hormonalnych spowodowanych miesiączką lub przyjmowaniem doustnych środków antykoncepcyjnych. Inne przyczyny uderzeń gorąca poza menopauzą:
- nadczynność tarczycy (zwiększona aktywność tarczycy);
- refluks żołądkowo-przełykowy;
- choroby zakaźne (grypa, przeziębienia);
- stres i stany lękowe;
- przyjmowanie leków (antydepresanty, chemioterapia);
- nadużywanie kofeiny i alkoholu.
Uderzenia gorąca mogą wystąpić z powodu reakcji alergicznych na żywność, leki, ukąszenia owadów. Stan ten może również pojawić się u osób z otyłością i zaburzeniami metabolicznymi (np. cukrzycą typu 2).
