Ważne jest, aby stale monitorować stan zdrowia reprodukcyjnego kobiet i przy pojawieniu się pierwszych objawów możliwych schorzeń skontaktować się z lekarzem i w odpowiednim czasie rozpocząć leczenie. Ponadto, aby stale monitorować swoje zdrowie, kobieta musi wiedzieć, jak prawidłowo obliczyć cykl menstruacyjny, jakie leki na niego wpływają i co może prowadzić do opóźnienia miesiączki. Warto również prowadzić kalendarzyk miesiączkowy, który pozwala śledzić regularność cyklu menstruacyjnego.
Jak długo trwa cykl menstruacyjny u kobiet?
Długość cyklu miesiączkowego kobiety waha się od 21 do 35 dni. Średnia długość cyklu wynosi 28 dni. Prawidłowy czas trwania miesiączki nie powinien przekraczać siedmiu dni. Prawidłowa objętość utraconej krwi wynosi 150 ml (maksymalnie cztery podpaski dziennie).
Jak prawidłowo obliczyć cykl miesiączkowy?
Pierwszy dzień cyklu miesiączkowego to pierwszy dzień krwawienia miesięcznego, które zwykle trwa od trzech do siedmiu dni. Cykl menstruacyjny dzieli się na trzy fazy:
- folikularną;
- owulacyjną;
- lutealną.
Faza folikularna rozpoczyna się pierwszego dnia miesiączki. Podczas tej fazy rozwija się pęcherzyk (jednostka strukturalna jajnika), z którego powinna wyłonić się komórka jajowa. Faza folikularna trwa średnio około 14 dni, ale może trwać od siedmiu do 22 dni, w zależności od indywidualnych cech organizmu kobiety.
Faza owulacyjna trwa około trzech dni. W czasie tej fazy dochodzi do owulacji – komórka jajowa opuszcza jajnik i dostaje się do jajowodu w wyniku pęknięcia dojrzałego pęcherzyka jajnikowego. Jeśli podczas tej fazy plemnik dotrze do jajowodu, przejdzie przez błonę komórki jajowej i zapłodni ją, kobieta zajdzie w ciążę.
Faza lutealna trwa 13-14 dni. W trakcie tej fazy ciałko żółte (tymczasowy gruczoł wydzielania wewnętrznego, który wytwarza progesteron) zajmuje miejsce komórki jajowej, która opuściła jajnik. Ciałko żółte ma przygotować organizm do zmian, które mogą nastąpić w wyniku ewentualnej ciąży.
Jak obliczyć swój cykl menstruacyjny?
Aby poznać długość cyklu miesiączkowego, należy policzyć liczbę dni od początku jednej miesiączki do ostatniego dnia przed rozpoczęciem kolejnej miesiączki. Ponieważ liczba ta może się wahać, należy liczyć przez co najmniej trzy miesiące. Średnia liczba uzyskana w ten sposób będzie średnią liczbą dni cyklu menstruacyjnego.
Oprócz liczby dni w cyklu miesięcznym kobiety często muszą obliczyć czas owulacji. Aby obliczyć owulację, stosuje się następujące metody:
- folikulometria (USG badające stopień dojrzewania pęcherzyków jajnikowych od początku cyklu miesiączkowego);
- podstawowy pomiar temperatury;
- badanie krwi na obecność progesteronu (wzrost jego stężenia we krwi następuje około tygodnia po owulacji);
- test owulacyjny.
Które leki mają wpływ na cykl menstruacyjny?
Na cykl menstruacyjny mogą wpływać wszystkie leki, zawierające hormony. Należą do nich na przykład leki na tarczycę, sterydy, neuroleptyki i hormonalne wkładki wewnątrzmaciczne. Opóźnienie miesiączki podczas przyjmowania tabletek antykoncepcyjnych może być zatem spowodowane zachwianiami hormonalnymi organizmu lub indywidualną nietolerancją danego leku. Przyjmowanie leków przeciwdepresyjnych, leków na zaburzenia lękowe i inne schorzenia układu nerwowego może prowadzić do nieregularnych miesiączek.
Co może powodować opóźnienie miesiączki?
Opóźnienie miesiączki może być spowodowane ciążą, emocjonalnym i fizycznym przeciążeniem organizmu, a także rozwojem różnych procesów chorobowych w ciele kobiety. Jeśli opóźnienie wystąpiło raz i trwało nie dłużej niż pięć dni, nie ma powodu do niepokoju. Opóźnienia miesiączki u nastolatek w ciągu pierwszych dwóch lat po ich rozpoczęciu są również uważane za normalne. Prawidłowe odżywianie i regularny tryb życia pomagają unormować cykl menstruacyjny u nastolatek.
Jeżeli opóźnienia miesiączki u kobiety powtarzają się lub towarzyszą im objawy innych chorób, należy zgłosić się do lekarza i ustalić przyczynę tego zjawiska. Na przykład opóźnienie miesiączki, negatywny wynik testu ciążowego i białe upławy mogą wskazywać na grzybicę pochwy, zaburzenia mikroflory, dysfunkcję jajników lub obecność choroby wenerycznej.
Jak długo może spóźniać się miesiączka?
Zwykle opóźnienie miesiączki może trwać do pięciu dni. Zdarzają się jednak przypadki dłuższych opóźnień. Na przykład po przyjęciu awaryjnych środków antykoncepcyjnych miesiączka może być opóźniona o ponad dwa tygodnie. Po odstawieniu hormonalnych środków antykoncepcyjnych cykl menstruacyjny może wracać do normy przez dwa-trzy miesiące. Po porodzie może to zająć nawet ponad rok. Ważne jest również, aby wiedzieć, że bolesne miesiączki po opóźnieniu są czymś normalnym.
Co się dzieje, gdy miesiączka się spóźnia?
Opóźniona miesiączka u kobiety może wskazywać na zaburzenia cyklu miesiączkowego lub ciążę. W przypadku zaburzeń cyklu opóźnieniu miesiączki mogą towarzyszyć objawy takie, jak:
- podwyższona temperatura ciała;
- bóle w dolnej części brzucha;
- białe, brązowe lub krwiste upławy;
- ból głowy;
- podwyższona temperatura ciała.
Jeśli miesiączka spóźnia się o dwa dni i kobieta odczuwa mdłości, najprawdopodobniej jest to oznaka ciąży. W takim przypadku warto wykonać test ciążowy.
Co zrobić, jeśli miesiączka spóźnia się o więcej niż pięć dni?
Jeśli miesiączka spóźnia się dłużej niż pięć dni, należy wykonać test ciążowy. Jeśli wynik testu jest negatywny, ale kobieta zakłada możliwość ciąży, można wykonać test na gonadotropinę kosmówkową (hCG), hormon, który zaczyna być produkowany w szóstym-ósmym dniu po zapłodnieniu komórki jajowej.
Jeśli poziom hCG jest niski lub niewykrywalny, należy umówić się na wizytę u ginekologa w celu ustalenia przyczyny opóźnienia miesiączki. Lekarz zbada kobietę, zapozna się z jej objawami i w razie potrzeby przepisze dodatkowe badania (USG narządów miednicy, badanie moczu i krwi). Ponadto, oprócz konsultacji z ginekologiem, może być konieczna konsultacja z wenerologiem i endokrynologiem, a także urologiem kobiecym. Po diagnozie ginekolog dobierze indywidualny schemat leczenia dla pacjentki.
Przyczyny opóźnienia miesiączki, jeśli nie jesteś w ciąży
Najczęstszą przyczyną opóźnienia miesiączki jest ciąża. Ale zaburzenia cyklu menstruacyjnego mogą pojawić się również na skutek zmian związanych z wiekiem lub różnych procesów chorobowych w organizmie kobiety.
Ponadto przyczyny opóźnienia miesiączki obejmują:
- silny stres;
- nagły przyrost lub utrata masy ciała;
- nadmierny wysiłek fizyczny (w tym podnoszenie ciężarów i uprawianie sportu);
- antykoncepcja hormonalna (po nieprawidłowym przyjmowaniu tabletek lub ich nagłym odstawieniu);
- torbiele jajników;
- zespół policystycznych jajników (PCOS);
- zaburzenia owulacji (wskutek terapii hormonalnej, leczenia ostrych stanów zapalnych i wstrząsu emocjonalnego);
- zaburzenia metabolizmu (na skutek niewłaściwego odżywiania, braku witamin i minerałów);
- choroby ginekologiczne.
Po ilu dniach od daty spodziewanej miesiączki test ciążowy wykryje ciążę?
Test ciążowy można wykonać dwa tygodnie po spodziewanej dacie owulacji. Jednak im wcześniej wykona się test, tym mniej dokładne będą jego wyniki. Najpopularniejszym testem ciążowym jest test paskowy, który pokazuje dwa paski, gdy ciąża występuje i jeden pasek, gdy nie występuje.
Test ciążowy bada obecność gonadotropiny kosmówkowej (hCG) w moczu lub krwi kobiety. Testy ciążowe dzielą się na:
- paskowe;
- strumieniowe (test należy trzymać pod strumieniem moczu przez kilka sekund);
- płytkowe (niewielką ilość moczu nanosi się za pomocą pipety na specjalny pasek, który umieszczony jest w plastikowej płytce z dwoma okienkami);
- elektroniczne (najdokładniejsze, podobne do testów płytkowych, z tą różnicą, że wyniki wyświetlane są na ekranie).
Jakie opóźnienie miesiączki uważa się za normalne?
W większości przypadków dopuszczalne opóźnienie miesiączki może trwać do pięciu dni. Oznacza to, że na przykład opóźnienie o 10 dni jest odchyleniem od normy. Ale po stosowaniu hormonalnych środków antykoncepcyjnych miesiączka może być opóźniona o dwa-trzy miesiące, a po porodzie – nawet o rok.
Co zrobić, jeśli miesiączka się spóźnia?
Jeśli opóźnienie miesiączki było krótkie (do pięciu dni) i wystąpiło jednorazowo, najprawdopodobniej jest przypadkowe i nie ma powodu do niepokoju. W takim przypadku wystarczy, aby kobieta unikała przeciążeń fizycznych i emocjonalnych oraz przestrzegała diety i higieny snu. Jeśli opóźnienie miesiączki występuje regularnie lub przedłuża się (ponad pięć dni), należy udać się do lekarza.
W jakie dni można zajść w ciążę?
Szanse na zajście w ciążę są najwyższe w dniach poprzedzających owulację i 24 godziny po owulacji. Okres ten nazywany jest oknem płodności.
Płodność jest najniższa w ciągu pierwszych pięciu dni cyklu miesięcznego (od pierwszego dnia miesiączki) i ostatnich pięciu dni cyklu. W tym czasie kobiety mają najmniejsze szanse na zajście w ciążę.
Jak długo trwa powrót cyklu miesiączkowego po porodzie?
W przypadku karmienia dziecka piersią, prawidłowy cykl menstruacyjny może powrócić już dwa miesiące po porodzie, ale tylko wtedy, gdy kobieta karmi dziecko według ustalonego harmonogramu. Jeśli kobieta karmi dziecko na żądanie, pierwsza miesiączka po porodzie może rozpocząć się średnio od czterech miesięcy po porodzie do roku. U kobiet, które nie karmią piersią swoich dzieci, cykl menstruacyjny powraca zwykle dwa miesiące po porodzie.
Jak przywrócić cykl miesiączkowy po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych?
Po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych cykl menstruacyjny może wracać do normy nawet przez trzy miesiące. W końcu organizm potrzebuje czasu, aby przywrócić funkcje rozrodcze. W takim przypadku poczęcie może nastąpić zaraz po odstawieniu środków antykoncepcyjnych, ale stworzy to wysokie ryzyko samoistnego poronienia (z powodu niskiego poziomu progesteronu w organizmie). Dlatego po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych kobietom planującym ciążę zaleca się, aby odczekały dwa-trzy miesiące przed przywróceniem prawidłowej funkcji jajników.
W przywróceniu cyklu miesiączkowego po zażyciu tabletek antykoncepcyjnych może pomóc przestrzeganie higieny snu i odpoczynku, stosowanie zdrowej diety i unikanie przeciążania organizmu (zarówno fizycznego, jak i emocjonalnego). Jeśli cykl miesiączkowy nie powróci w ciągu trzech miesięcy, należy udać się do lekarza.
Przyczyny opóźnienia miesiączki po odstawieniu hormonalnych środków antykoncepcyjnych mogą być następujące:
- naruszanie zasad przyjmowania antykoncepcji w ciągu ostatnich kilku miesięcy;
- stosowanie antykoncepcji awaryjnej więcej niż raz w ciągu ostatniego roku;
- nowotwory;
- choroby przenoszone drogą płciową.
Jak utrzymać prawidłowy cykl menstruacyjny w trakcie odchudzania?
Podczas odchudzania może dojść do zaburzeń cyklu miesiączkowego. Nadmierne ćwiczenia, zbyt duży lub długotrwały deficyt kaloryczny, niezrównoważona dieta i zbyt niski procent tkanki tłuszczowej mogą prowadzić do nieprawidłowości w cyklu.
Aby uniknąć zaburzeń miesiączkowania w trakcie odchudzania, należy stosować się do poniższych zaleceń:
- unikać nagłej utraty wagi;
- stosować zbilansowaną dietę;
- włączenie do diety ryb morskich;
- unikać wyczerpania fizycznego i emocjonalnego;
- dbać o odpowiedni sen i odpoczynek.
Dlaczego występuje napięcie i bóle w podbrzuszu?
Gdy miesiączka się spóźnia, podbrzusze może być napięte i obolałe. Przyczynami bólu mogą być:
- nadmierny wysiłek fizyczny;
- przeciążenie emocjonalne;
- choroby zapalne narządów rozrodczych (zapalenie przydatków, zapalenie błony śluzowej macicy);
- przeprowadzka do innej strefy klimatycznej;
- nagła zmiana codziennej rutyny;
- ciąża pozamaciczna;
- wychłodzenie organizmu;
- skurcze macicy.
Dlaczego w czasie miesiączki na skórze pojawiają się wypryski?
Około tygodnia przed wystąpieniem miesiączki poziom estrogenów w organizmie kobiety spada, a poziom progesteronu wzrasta. Te zmiany hormonalne prowadzą do aktywnej pracy gruczołów łojowych, w wyniku czego zwiększa się ilość sebum, a to z kolei wywołuje pojawienie się wyprysków.
Oprócz zmian hormonalnych, wypryski mogą być spowodowane również przez:
- stres;
- choroby przewodu pokarmowego;
- warunki klimatyczne;
- używanie kosmetyków niskiej jakości.
Co powoduje białe, brązowe lub krwiste upławy?
Gdy miesiączka się spóźnia, mogą pojawić się białe, brązowe lub krwiste upławy. Brązowe upławy mogą być spowodowane niekontrolowanym stosowaniem leków hormonalnych (na przykład, gdy kobieta zaczyna przyjmować środki antykoncepcyjne bez konsultacji z ginekologiem).
Przyczynami upławów mogą być również:
- zapalne choroby ginekologiczne (mięśniaki macicy, torbiele jajników);
- choroby szyjki macicy (nadżerka, zapalenie szyjki macicy).
Czy można robić badania hormonalne, gdy miesiączka się spóźnia?
Badania hormonalne w przypadku opóźnienia miesiączki można wykonać na zlecenie lekarza. Aby znaleźć przyczyny zaburzeń cyklu menstruacyjnego, ginekolog może zalecić badania poziomu hormonów.
Zazwyczaj u kobiet z zaburzeniami miesiączkowania bada się poziom:
- estradiolu;
- progesteronu;
- hormonu folikulotropowego (FSH);
- hormonu luteinizującego (LH);
- prolaktyny.
Czy może pojawić się ból piersi?
Ból piersi może wystąpić, gdy miesiączka się spóźnia. Najczęściej wynika to z faktu, że w drugiej fazie cyklu miesiączkowego piersi stają się pełne i nabrzmiałe, co jest naturalnym znakiem, że zbliża się okres. Ale ból piersi może również wystąpić z innych przyczyn, takich jak:
- ciąża;
- zaburzenia hormonalne;
- urazy piersi;
- choroby piersi.
Jaka jest przyczyna podwyższonej temperatury?
Podwyższona temperatura ciała przy spóźniającej się miesiączce jest najczęściej związana ze wzrostem poziomu progesteronu, typowym w tym czasie. Ale podwyższoną temperaturę mogą również powodować choroby zapalne narządów miednicy mniejszej. Dlatego, jeśli temperatura jest podwyższona przez kilka dni, a okres się nie rozpoczął, konieczna jest wizyta u ginekologa i wykonanie badań.
Zapobieganie opóźnieniu miesiączki
Przestrzeganie prostych zasad profilaktyki pomoże zachować kobiece zdrowie. Aby zapobiec opóźnieniu miesiączki, zaleca się:
- przyjmować leki hormonalne wyłącznie na zlecenie i pod nadzorem lekarza;
- nie przyjmować preparatów hormonalnych o podwyższonym stężeniu;
- przestrzegać higieny snu i zdrowej diety;
- unikać przeciążenia fizycznego i emocjonalnego;
- regularnie (przynajmniej raz w roku) poddawać się badaniom profilaktycznym u ginekologa;
- leczyć wszystkie choroby w odpowiednim czasie.
Zdrowie reprodukcyjne kobiety zależy przede wszystkim od niej samej. Utrzymanie prawidłowego cyklu miesiączkowego jest możliwe w szczególności dzięki środkom zapobiegawczym i stałemu monitorowaniu stanu zdrowia kobiet.
