Grzybica pochwy (drożdżyca, kandydoza) u kobiet: objawy, leczenie i profilaktyka

Czym jest drożdżyca?

Drożdżyca to infekcja wywołana przez grzyby z rodzaju Candida, które atakują błonę śluzową narządów płciowych. Grzybica pochwy nie należy do grupy chorób przenoszonych drogą płciową, ale jej ryzyko wzrasta przy regularnej aktywności seksualnej.

Grzybica pochwy – przyczyny

Przyczyną drożdżycy są zaburzenia równowagi mikroflory pochwy. Grzyb Candida jest naturalną częścią prawidłowej flory bakteryjnej, a chorobę wywołuje dopiero jego nadmierny wzrost, który mogą powodować czynniki takie jak:

• niekontrolowana cukrzyca – wysoki poziom glukozy we krwi sprzyja namnażaniu się drożdżaków;
• przyjmowanie doustnych środków antykoncepcyjnych – zwiększają poziom estrogenu, co sprzyja rozwojowi drożdżaków;
• osłabienie układu odpornościowego – spowodowane np. zakażeniem HIV lub przyjmowaniem leków immunosupresyjnych. 

Grzybica może rozwinąć się także na skutek długotrwałego, niekontrolowanego zażywania antybiotyków. Rozwojowi drożdżycy sprzyja używanie do mycia kosmetyków zapachowych, które podrażniają błonę śluzową narządów płciowych.

Objawy grzybicy pochwy

Drożdżyca może mieć ostry przebieg, gdy występuje u po raz pierwszy. O formie przewlekłej można mówić, gdy w ciągu jednego roku u pacjentki wystąpią co najmniej cztery nawroty. Przewlekła kandydoza pochwy objawia się m.in.:

• swędzeniem i pieczeniem w pochwie;
• nietypową wydzieliną z pochwy (białą, obfitą, o nieprzyjemnym, kwaśnym zapachu);
• bólem i dyskomfortem w trakcie stosunku płciowego i/lub podczas oddawania moczu.

Objawy grzybicy pochwy mogą nasilać się przed miesiączką na skutek zmian w poziomie hormonów. Drożdżyca u kobiet może wystąpić również na skórze sutków. Objawia się wówczas zaczerwienieniem, obrzękiem i bólem w trakcie karmienia piersią lub przy kontakcie z odzieżą. W tym przypadku również należy skonsultować się z ginekologiem. Objawem grzybicy pochwy jest obfita, serowata wydzielina, która pozostawia białe lub żółtawe plamy na bieliźnie.

Grzybica narządów płciowych u mężczyzn – objawy

Objawy drożdżycy u mężczyzn to pieczenie i swędzenie narządów płciowych oraz zaczerwienienie żołędzi prącia lub napletka. Objawy pojawiają się lub nasilają w trakcie stosunku płciowego i podczas oddawania moczu. Objawem infekcji grzybiczej u mężczyzn jest biały nalot na penisie; może pojawić się także zaczerwienienie zewnętrznych narządów płciowych.

Grzybica pochwy w ciąży

Drożdżyca w czasie ciąży rozwija się na skutek zmian hormonalnych; zwiększony poziom estrogenu i progesteronu sprzyja rozrostowi drożdżaków. W czasie ciąży może również spaść odporność organizmu, co prowadzi do zaburzenia równowagi mikroflory pochwy.

Objawy grzybicy pochwy u kobiet w ciąży obejmują: pieczenie i swędzenie w okolicy pochwy, obfite upławy o białym lub żółtawym zabarwieniu oraz ból i dyskomfort podczas oddawania moczu. W celu leczenia ginekolog przepisuje miejscowe leki przeciwgrzybicze (kremy, maści). Nie zaleca się przyjmowania leków doustnie, ponieważ mogą niekorzystnie wpływać na dziecko.

Czy można wyleczyć grzybicę w jeden dzień?

Jeśli objawy są łagodne, a epizody choroby występują rzadko, lekarz może zalecić jednorazowe doustne przyjęcie leku przeciwgrzybiczego. Jeśli objawy są bardziej nasilone, należy przyjąć dwie pojedyncze dawki w odstępie trzech dni.

Jak długo leczy się drożdżycę?

Czas trwania leczenia zależy od nasilenia objawów choroby i wybranej metody leczenia, a także od indywidualnej reakcji na leki. Aby wyleczyć drożdżycę, należy zażywać doustnie lek przeciwgrzybiczy lub stosować miejscowo maść przez siedem do dziesięciu dni. Jeśli choroba jest silnie rozwinięta, ginekolog może zalecić leki przeciwgrzybicze, które należy przyjmować codziennie przez dwa tygodnie, a następnie raz w tygodniu przez sześć miesięcy.

Jak leczyć grzybicę w warunkach domowych? 

Próby samodzielnego leczenia drożdżycy mogą nasilić jej objawy i zwiększyć ryzyko przejścia w postać przewlekłą. Stosowanie sody oczyszczonej, zaburza pH (kwasowość) pochwy; sprzyja to wzrostowi i rozmnażaniu się drobnoustrojów chorobotwórczych. 

Stosowanie glistnika lub czosnku może wywoływać suchość i pieczenie w pochwie. Podmywanie się rumiankiem lub stosowanie kąpieli octowych może zaburzyć pH pochwy i wywołać reakcję alergiczną.

Aby sposób leczenie, należy powstrzymać się od stosunków seksualnych w okresie kuracji i przestrzegać zasad higieny osobistej. Aby zapobiec zaostrzeniu objawów, należy przestrzegać diety zalecanej przez lekarza.

Czym należy się myć w przypadku grzybicy?

W przypadku drożdżycy należy podmywać się ciepłą, bieżącą wodą co najmniej dwa razy dziennie. Zapachowe mydła lub żele pod prysznic mogą podrażnić błonę śluzową narządów płciowych.

Czy drożdżyca może ustąpić samodzielnie?

Drożdżyca nie ustępuje samoistnie; objawy mogą tymczasowo zmniejszyć się lub zaniknąć, ale bez leczenia drożdżaki nadal będą się namnażać. Nieleczona drożdżyca przechodzi w postać przewlekłą; w przypadku sprzyjających czynników, takich jak obniżona odporność i długotrwałe stosowanie antybiotyków, infekcja może nawracać.

Profilaktyka drożdżycy

Aby zapobiec chorobie, należy regularnie się myć, unikając stosowania zapachowych mydeł i żeli pod prysznic. Zaleca się noszenie bawełnianej bielizny, ponieważ syntetyczne tkaniny sprzyjają rozwojowi drożdżaków.

Od razu po kąpieli należy osuszać genitalia czystym ręcznikiem, ponieważ wilgoć tworzy korzystne środowisko dla rozwoju patogenów. Antybiotyki należy przyjmować wyłącznie pod nadzorem lekarza, aby nie zaburzać mikroflory pochwy.

Czego nie należy jeść przy grzybicy?

Należy ograniczyć pokarmy zawierające cukier, którym żywią się grzyby z rodzaju Candida. Należy także unikać produktów drożdżowych, serów pleśniowych i kwasu chlebowego.

Dieta przy grzybicy: menu z przepisami

Przy kandydozie należy spożywać owoce o niskiej zawartości cukru (np. owoce cytrusowe, jagody), drób, owoce morza, kaszę gryczaną i ryżową. Produkty na bazie kwaśnego mleka (twaróg, kefir) pomogą przywrócić prawidłową mikroflorę.