Zmiana jest przesuwalna i zazwyczaj nie powoduje bólu. Chociaż czasami może być przyczyną dyskomfortu, gdy rośnie i dotyka zakończeń nerwowych znajdujących się w tkance.
Czym jest tłuszczak?
Tłuszczak to łagodny nowotwór zbudowany z tkanki tłuszczowej, który z czasem może się powiększać. Z reguły rośnie powoli i może nie dawać żadnych objawów nawet przez wiele lat. Jednak pod wpływem różnych czynników zewnętrznych i wewnętrznych (np. stresu, zaostrzenia przewlekłej choroby, rozwoju stanu zapalnego w organizmie) może przekształcić się w nowotwór złośliwy.
Tłuszczak znajduje się tuż pod skórą i jest półkolistą wypukłą naroślą. Można go wykryć poprzez dotyk lub wzrokowo (np. w czasie kąpieli). Zmienionego chorobowo obszaru nie należy naciskać, uciskać ani pocierać. W przypadku wykrycia zmiany należy natychmiast zgłosić się po pomoc do chirurga.
Tłuszczak na ręce
Gdzie może pojawić się tłuszczak?
Tłuszczaki mogą z różnych przyczyn pojawiać się w wielu miejscach na ciele. Znajdują się tuż pod skórą i często są zlokalizowane w okolicach szyi, ramion, pleców lub brzucha. Czasem zmiany pojawiają się na rękach i udach. Naciskając na tłuszczaka opuszkami palców można wyczuć, że jest on przesuwalny, miękki i wiotki.
Średnica tłuszczaków może wynosić do 5 cm. Dlatego czasem trudno odróżnić je od innych nie mniej niebezpiecznych nowotworów (zapalenie węzłów chłonnych, torbiel galaretowata, kaszak). Dla każdego guzka opracowany jest odpowiedni schemat leczenia. Tylko lekarz może zdiagnozować tłuszczaka na podstawie jego wyglądu i umiejscowienia.
Istnieją różne rodzaje tłuszczaków:
- okołonerwowe (tworzą się wokół nerwów);
- lędźwiowo-krzyżowe (tworzą się wokół kręgów i kanału kręgowego);
- warg sromowych;
- mięśniowe (przenikają przez mięśnie i mogą wystąpić, jeśli nowotwór został niedokładnie usunięty).
Wyróżnia się także tłuszczakomięśniaki, składające się z tkanki mięśniowej i tłuszczowej, naczyniakotłuszczaki, które są zbudowane z tkanki tłuszczowej i dużej ilości naczyń krwionośnych oraz komórek nabłonkowych, i które zwykle uszkadzają nerki, rzadko — nadnercza czy trzustkę, oraz tłuszczaki gruczołów potowych, które składają się ze struktur gruczołowych i naczyń krwionośnych, a wyglądem przypominają kaszaka.
Widok wnętrza tłuszczaka (guza podskórnego)
Tłuszczaki — przyczyny powstawania
Do tej pory nie ustalono naukowych przyczyn powstawania tłuszczaków. W większości przypadków medycy i naukowcy zgadzają się, że ich powstawanie jest związane z działaniem czynników genetycznych. Niektórzy ludzie mogą od swoich rodziców dziedziczyć wadliwy gen powodujący powstawanie tłuszczaków. Choroba ta nosi nazwę rodzinna mnoga tłuszczakowatość.
Do czynników ryzyka, które zwiększają prawdopodobieństwo pojawienia się zmian, zalicza się:
- wiek (tłuszczaki najczęściej spotyka się u kobiet i mężczyzn, którzy należą do grupy wiekowej od 40 do 60 lat);
- zaburzenia metabolizmu (tłuszczaki mogą wystąpić w przypadku zaburzeń metabolicznych, szczególnie z powodu niedoboru enzymów).
Tłuszczaki mogą wystąpić w wyniku urazu, który ma znaczący wpływ na obszar umiejscowienia narośli (powoduje nieodwracalne zmiany w tkankach). Powiększanie się guza tłuszczowego jest ściśle powiązane z doznanym urazem. Otyłość, nadużywanie alkoholu, choroby wątroby i nietolerancja glukozy mogą powodować powstawanie narośli.
Dlaczego pojawiają się tłuszczaki? Zazwyczaj powstają one wtedy, gdy procesy zachodzące w tkance tłuszczowej zostają zaburzone. Dotyczy to głównie procesu rozkładu tkanki tłuszczowej — lipolizy. Inne przyczyny powstawania tłuszczaków to m.in. choroby trzustki i wątroby, niedoczynność przysadki mózgowej i tarczycy.
Tłuszczak na plecach
Domowe sposoby na leczenie tłuszczaków
Ludzie w warunkach domowych często leczą tłuszczaki tradycyjnymi sposobami (naparem z brzozy, maścią zrobioną z czosnku, cebuli lub imbiru) i nie zgłaszają się po pomoc do lekarza. Samoleczenie może prowadzić do przekształcenia narośli w nowotwór. Jeśli pod skórą znajduje się nowotwór, może to być tłuszczak, którego – jak wskazują lekarze – nie należy leczyć za pomocą środków medycyny naturalnej. Tylko lekarz może potwierdzić lub wykluczyć jego podejrzenie i charakter (nowotwór łagodny lub złośliwy).
Czy tłuszczak jest groźny?
Leczenie tłuszczaka sprowadza się do usunięcia narośli, ale tylko w przypadkach, gdy umiejscowienie powoduje dyskomfort lub gdy może stanowić zagrożenie dla zdrowia lub życia pacjenta. W pozostałych przypadkach nie ma takiej konieczności. Aby zwalczyć ból i stan zapalny lekarz może przepisać zastrzyki ze sterydami.
Ważne jest, aby odróżnić tłuszczaka od tłuszczakomięsaka. Oba nowotwory mają podobne cechy zewnętrzne, ale tłuszczakomięsaki w odróżnieniu od guzów tłuszczowych należą do grupy guzów mezenchymalnych, których komórki mogą przekształcić się w komórki rakowe. Pacjent powinien zapisać się na konsultację do lekarza, nawet jeśli tłuszczaki są bezbolesne. Po zdiagnozowaniu tłuszczaka lekarz podejmie decyzję, czy należy go usunąć. Jego usunięcie może okazać się niemożliwe, jeśli zmiana obejmuje stawy, nerwy, organy wewnętrzne, mięśnie lub naczynia krwionośne.
Jak usunąć tłuszczaka?
Tłuszczaki usuwa się chirurgicznie, laserowo lub metodą fal radiowych. Najczęściej przeprowadza się chirurgiczne usunięcie tłuszczaka (w miejscu jego powstania lekarz robi niewielkie mikronacięcie, po którym może zostać blizna). Małoinwazyjny zabieg odbywa się w warunkach ambulatoryjnych przy znieczuleniu miejscowym, nie wpływa na zdrowe tkanki. Zmniejsza się także ryzyko krwawienia i skraca czas rehabilitacji (po zabiegu pacjent może wrócić do domu).
Aby przyspieszyć gojenie należy regularnie zmieniać opatrunek i nie dopuścić do jego zamoczenia i zabrudzenia. W tym czasie pacjent powinien zrezygnować z wizyty na siłowni, w saunie czy solarium.
Kaszak a tłuszczak
Kaszaki to torbiele, które rodzajowo dzielimy na tricholemmalne i epidermalne (naskórkowe). Zazwyczaj gromadzi się w nich serowata treść. Zarówno kaszaki, jak i tłuszczaki tworzą się pod skórą i mogą być pojedyncze i mnogie. W odróżnieniu od tłuszczowej narośli, ta podskórna torebka posiada niewielki otwór, przez który zawartość wydobywa się na zewnątrz wraz z nieprzyjemnym zapachem. W większości przypadków kaszak powstaje na skutek zaczopowania kanaliku gruczołów łojowych, ich urazu lub rozerwania.
Usunięcie kaszaka
Przy dużym nagromadzeniu łoju wewnątrz kaszaka może dojść do zapalenia, co powoduje ból i swędzenie. Lekarz nacina narośl, opróżnia jej zawartość, wycina torebkę i przepisuje środki przeciwzapalne. Najczęściej wykonywane jest wycięcie chirurgiczne. Niezastosowanie się do tego zalecenia może skutkować nawrotem choroby. Działania profilaktyczne w zakresie przeciwdziałania powstawaniu kaszaków mają na celu zapobieganie blokowaniu gruczołów łojowych poprzez szereg zabiegów kosmetycznych oczyszczających skórę (peelingi, delikatne maseczki).
Kaszak pod skórą
Usunięcie tłuszczaka na głowie
Tłuszczak może pojawić się na głowie i najbezpieczniejszym sposobem jego usunięcia jest użycie lasera. Usunięcie narośli za pomocą lasera w obrębie głowy pozwala uniknąć rozwoju powikłań. Promienia lasera używa się tylko w okolicach miejsca zmienionego chorobowo i nie ingeruje się w zdrową tkankę. Ta metoda pozwala również uniknąć ryzyka wystąpienia infekcji i w porównaniu z tradycyjnym zabiegiem jest ona znacznie bezpieczniejsza.
Laserowe usuwanie tłuszczaka
Laserowe usunięcie tłuszczaka pozwala uniknąć pojawienia się krwiaków i obrzęków na zmienionym chorobowo obszarze. Lekarz precyzyjnie nacina skórę, po czym usuwa narośl, nie zostawiając żadnych fragmentów wokół jej krawędzi, co pomaga uniknąć tworzenia się nowego tłuszczaka w tym samym miejscu. Brzegi są koagulowane (zamykane laserowo) i zszywane szwem śródskórnym. Laserowe usunięcie tłuszczaka nie wymaga hospitalizacji ani długiego okresu rehabilitacji. Niezwłoczna wizyta u lekarza pozwoli uniknąć rozwoju powikłań (pojawienia się nowotworów).