Co leczy proktolog i jak przygotować się do badania proktologicznego?

Proktolog (chirurg jelita grubego) specjalizuje się w chorobach jelit. Lekarz zajmuje się leczeniem chorób proktologicznych jelita grubego, odbytnicy i odbytu.

Przed wizytą u proktologa pacjent może otrzymać zalecenie, aby oczyścić jelita za pomocą mikrowlewek lub czopków. Przed udaniem się do proktologa należy znać swoje objawy, a także przybliżoną datę ich wystąpienia. Lekarz bada odbyt i odbytnicę za pomocą anoskopu.

Wizyta u proktologa obejmuje wywiad, badanie, diagnozę, ustalenie planu leczenia i badanie kontrolne. Lekarz może przeprowadzić badanie palpacyjne odbytu w celu oceny nasilenia bólu, napięcia zwieracza, stanu błony śluzowej i obecności hemoroidów.

Dodatkowo proktolog przeprowadza badanie rektomanoskopowe – wizualne oględziny kanału odbytu za pomocą urządzenia w postaci rurki z kamerą. W razie potrzeby lekarz może skierować pacjenta na badania krwi, moczu lub kału, kolonoskopię, a w przypadku podejrzenia zapalenia czy wrzodów żołądka – na konsultację gastroenterologa. Na podstawie uzyskanych wyników proktolog stawia diagnozę i przepisuje indywidualny schemat leczenia, który uwzględnia rozpoznanie oraz płeć i wiek pacjenta.

Wstępne badanie u proktologa obejmuje rozmowę, podczas której lekarz zapoznaje się z dolegliwościami pacjenta, jego historią medyczną, chorobami w rodzinie oraz dotychczasowym przebiegiem leczenia. Aby zbadać odbyt, pacjentowi przepisuje się dodatkowe badania. Lekarz ocenia odbyt wzrokowo i palpacyjnie, a także może zbadać go za pomocą anoskopu. Podczas pierwszej wizyty u proktologa lekarz analizuje objawy, bada jelita i może wykonać dodatkowe testy. W większości przypadków badanie przez proktologa nie jest bolesne, ale pacjent może odczuwać dyskomfort w obrębie odbytnicy.

Podczas drugiej konsultacji proktolog zajmuje się oceną dynamiki leczenia, nasilenia choroby, a także, w razie potrzeby, przeprowadza powtórne badanie. Jeśli podczas pierwszego spotkania proktolog zlecił dodatkowe badania, w trakcie drugiej wizyty analizuje ich wyniki.

Na początku konsultacji u proktologa lekarz wysłuchuje informacji o objawach i przebiegu choroby. Opowiedzieć należy także o dotychczasowym leczeniu.

Następnie proktolog bada odbyt. Diagnostyka chorób proktologicznych obejmuje:

• oględziny okolicy okołoodbytniczej;
• badanie palpacyjne odbytu;
• anoskopię i rektoskopię (badanie wideo błony śluzowej kanału odbytu i odbytnicy za pomocą specjalnych urządzeń).

Badanie przez proktologa trwa 15-20 minut i zwykle przeprowadzane jest w pozycji leżącej na boku. Anoskopia i rektoskopia wykonywane są w znieczuleniu miejscowym.

Podczas anoskopii i rektoskopii lekarz może nie tylko zdiagnozować problem, ale także wykonać drobne zabiegi chirurgiczne, takie jak usunięcie polipa lub narośli na odbycie. Podczas rektoskopii można również usunąć hemoroidy. Konsultacja online z proktologiem jest odpowiednia dla osób, które zostały już zbadane i chcą być na bieżąco informowane o postępach w leczeniu lub wynikach dalszych badań i testów.

Diagnostyka proktologiczna może obejmować kilka typów badań odbytnicy. Rodzaje badań jelita grubego wykonywanych przez proktologa:

• anoskopia. Wizualna kontrola kanału odbytu wykonywana za pomocą małej rurki z kamerą i oświetleniem. Procedura pozwala zdiagnozować choroby i wykonać drobne interwencje chirurgiczne, takie jak usunięcie polipa odbytu;
• rektoskopia. Badanie odbytnicy do głębokości 20 cm pozwala ocenić stan błony śluzowej jelita. Podczas zabiegu lekarz może usunąć hemoroidy.

Badania endoskopowe wykonywane są przez proktologa podczas badania wstępnego. Dodatkowo lekarz może zlecić badania krwi i kału czy badanie USG.

Przed pierwszą wizytą u proktologa nie trzeba wykonywać żadnych badań. Konieczne to będzie jedynie, jeśli badania zostały zlecone podczas poprzedniego spotkania, lub u innego lekarza (chirurga, internisty, gastroenterologa).

Po badaniu proktolog może zlecić kliniczne i biochemiczne badania krwi, badania krwi na obecność markerów nowotworowych i badania kału. Proktolog może również skierować na badanie moczu, wydzieliny pochwowej czy nasienia pod kątem infekcji przenoszonych drogą płciową.

Na wizytę u proktologa nie trzeba zabierać niczego specjalnego. Można wziąć wyniki wstępnych badań (jeśli zostały zlecone). Na wizytę u proktologa nie trzeba brać bielizny.

Choroby proktologiczne mogą być spowodowane infekcjami, zaburzeniami krążenia w okolicy miednicy lub urazami w obrębie odbytu. Palenie tytoniu, brak ruchu i siedzący tryb życia również przyczyniają się do schorzeń odbytu.

Zaburzenia proktologiczne mogą wystąpić w każdym wieku, ale częściej pojawiają się po 30 roku życia. Objawami chorób proktologicznych są

• ból lub dyskomfort podczas defekacji;
• ból wokół odbytu;
• krwawienie z odbytu lub krew w stolcu;
• zaparcia;
• biegunka;
• uczucie niepełnego wypróżnienia po defekacji.

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek objawów choroby odbytnicy należy niezwłocznie skonsultować się z proktologiem. Każda osoba w wieku powyżej 50 lat powinna przynajmniej raz w roku przejść kontrolę u proktologa.

Prawie zawsze do wizyty u proktologa trzeba się przygotować, z wyjątkiem nagłych przypadków (krwawienie, zakrzepica guzków krwawniczych) lub ponownych konsultacji niewymagających wykonania anoskopii. Przygotowanie do wstępnego badania przez proktologa obejmuje przestrzeganie diety:

• dzień przed badaniem należy powstrzymać się od spożywania alkoholu i pokarmów wywołujących powstawanie gazów (rośliny strączkowe, owoce, pieczywo, fermentowane produkty mleczne, napoje gazowane);
• dwa do trzech dni przed konsultacją zaleca się spożywanie owsianki, drobiu i przetworzonych warzyw;
• nie należy jeść na trzy do czterech godzin przed wizytą.

Jednym z warunków wizyty u proktologa jest zażycie środka przeczyszczającego. Lekarz wcześniej przepisuje metodę oczyszczania. Często podaje się dwie lewatywy oczyszczające w postaci czopka. Oczyszczanie odbywa się na trzy do czterech godzin przed badaniem, po czym konieczne jest przepłukanie odbytu ciepłą wodą.

Przygotowanie do wizyty u proktologa nie jest wymagane w przypadku ostrego bólu, urazów odbytu i krwawienia. Przygotowanie do badania proktologicznego jest konieczne, aby pozbyć się gazów i oczyścić jelita z kału. Wstępne oczyszczenie ułatwia diagnostykę instrumentalną i – w razie potrzeby – przeprowadzenie zabiegów leczniczych.

Szybkie oczyszczenie jelit przed badaniem u proktologa umożliwiają czopki. Czopek należy zastosować na trzy-cztery godziny przed badaniem. Po użyciu czopków konieczne jest wypróżnienie i wzięcie prysznica.

Aby przygotować się do badania u proktologa, można użyć innych specjalnych środków przeczyszczających (jeśli tak zdecyduje lekarz). Przykładowo, pacjentowi może zostać przepisany lek przyspieszający wypróżnianie wstrzykiwany do odbytu w niewielkiej ilości (kilka mililitrów). Po zabiegu konieczne jest umycie się ciepłą wodą.

Oczyszczenie jelit przed badaniem proktologicznym w przypadku hemoroidów jest możliwe. Do proktologa można przyjść bez wcześniejszego przygotowania w przypadku ostrej zakrzepicy guzków krwawniczych.

Przygotowanie do wizyty u proktologa bez lewatywy jest możliwe w nagłych przypadkach. Dostępny jest również odpowiednik preparatu w postaci tabletek. Jeśli podczas drugiej konsultacji nie jest planowana diagnostyka instrumentalna, nie ma potrzeby przygotowywania się do spotkania. Przed pierwszą wizytą u proktologa konieczne jest oczyszczenie za pomocą mikrowlewki lub czopków przeczyszczających.

W nagłych przypadkach, takich jak ostry ból odbytu, jego uraz lub obfite krwawienie, proktolog przeprowadzi badanie bez przygotowania. Przed drugim badaniem konieczne będzie przygotowanie, chyba że lekarz zdecyduje inaczej.

Dietę należy rozpocząć dwa-trzy dni przed konsultacją proktologiczną. W ramach przygotowania do badania można spożywać lekkostrawne pokarmy: kasze, drób i warzywa poddane obróbce termicznej.

Śniadanie w dniu badania powinno być lekkie. Można jeść niewielką porcję tłuczonych ziemniaków, suchary, chude gotowane mięso, pieczywo razowe. Ważne jest, aby nie jeść co najmniej trzy-cztery godziny przed badaniem.

Przed wizytą u proktologa nie należy spożywać pokarmów o jasnych kolorach i drobnoziarnistych, a także takich, które zwiększają tworzenie się gazów w jelitach. Na kilka dni przed badaniem należy wykluczyć z diety czerwone buraki, kapustę, fasolę, zboża, orzechy, świeże pieczywo i napoje gazowane. Trzeba też unikać kapusty, cebuli, czosnku, świeżych owoców i warzyw. Przed wizytą u proktologa powinno się również zrezygnować z picia kawy i napojów alkoholowych, ponieważ zwiększają one tworzenie się gazów w jelitach.

Nie ma konieczności golenia się przed wizytą u proktologa. Włosy nie mają wpływu na badanie i rektomanoskopię.

Podczas badania proktologicznego pacjent znajduje się w pozycji leżącej, na boku. Aby wyeliminować dolegliwości bólowe, lekarz stosuje żel przeciwbólowy.

Jeżeli nie stwierdzono żadnych chorób odbytu, należy zgłaszać się do proktologa raz na dwa lata do 35 roku życia, a następnie raz w roku. W przypadku obecności chorób odbytu wizyta u proktologa powinna odbywać się raz w roku w celu monitorowania stanu i skuteczności przepisanego leczenia.

Aby umówić się na wizytę u proktologa, należy zadzwonić pod numer telefonu podany na stronie internetowej lub wypełnić formularz wizyty. Do proktologa można zgłosić się bez skierowania.

Skierowanie do proktologa nie jest konieczne. Można umówić się do lekarza w ramach rutynowej wizyty lub w przypadku pojawienia się dolegliwości.

Lekarz pracuje na oddziale proktologii. Proktolog specjalizuje się w diagnostyce i leczeniu hemoroidów, szczelin odbytu, polipów czy zapalenia odbytu.

Proktolog to lekarz zarówno męski, jak i kobiecy – badanie przeprowadzane jest w tej samej kolejności. Pacjenci mogą wybrać lekarza ze względu na płeć, jeśli jest to ważne dla poczucia komfortu podczas badania.

Badanie proktologiczne w przypadku mężczyzn odbywa się w taki sam sposób, jak u kobiet. Męski proktolog zbiera wywiad od pacjenta, bada dolegliwości, przeprowadza badanie palcem i badanie instrumentalne. Ponadto lekarz może zlecić analizę krwi i stolca.

Badanie kobiet przez proktologa odbywa się na tej samej zasadzie, co w przypadku mężczyzn. Konsultacja obejmuje zebranie wywiadu, zapoznanie się z dolegliwościami, badanie palpacyjne i wzrokowe oraz badanie instrumentalne odbytnicy. Kobiecy proktolog może zlecić dodatkowe badania, takie jak analiza krwi, moczu i kału.

Lepiej jest, aby kobiety nie umawiały się na wizytę u proktologa w trakcie miesiączki. Jeśli jednak przed wizytą pojawi się krwawienie, można udać się do proktologa. Obecność wydzieliny miesiączkowej nie wpływa na wiarygodność badania proktologicznego i nie komplikuje diagnozy, ale może być źródłem dyskomfortu pacjentki.

U kobiet prawdopodobieństwo wystąpienia chorób proktologicznych jest większe podczas ciąży i po porodzie, ponieważ rosnący płód naciska na odbyt i wpływa na krążenie krwi w obrębie miednicy. Podczas porodu może również dojść do urazów odbytnicy i odbytu. Po urodzeniu dziecka mogą pojawić się lub nasilić hemoroidy. Jeśli pacjentka odczuwa ból podczas wypróżniania lub zauważy krew w stolcu, powinna udać się do proktologa na badanie kontrolne natychmiast po porodzie.

Regularne badania proktologiczne zaleca się przeprowadzać dopiero dwa miesiące po urodzeniu dziecka. W tym okresie następuje rekonwalescencja poporodowa i gojenie mikrourazów krocza.

Leczeniem hemoroidów zajmuje się nie tylko proktolog, ale także koloproktolog. Lekarz ten specjalizuje się w leczeniu chorób jelita grubego, odbytnicy i okolicy odbytu, takich jak hemoroidy.

Proktolog praktycznie nie różni się od koloproktologa. Oprócz chorób odbytnicy i odbytu koloproktolog diagnozuje i leczy zaburzenia pracy jelita grubego.