Dieta przy hemoroidach: tygodniowy jadłospis

Należy unikać tłustych, smażonych, ostrych potraw oraz alkoholu, a zamiast tego sięgać po warzywa, kasze, fermentowane produkty mleczne i dużą ilość wody. Regularnie spożywane, lekkostrawne posiłki oraz właściwe nawodnienie to kluczowe elementy wspomagające leczenie i łagodzenie objawów hemoroidów.

Skąd się biorą hemoroidy?

Hemoroidy (żylaki odbytu) to rozszerzone żyły odbytnicy, które rozwijają się w wyniku zaburzenia pracy narządów układu pokarmowego (na przykład zapalenia żołądka, dysbiozy jelitowej, zapalenia jelita grubego), a także pod wpływem czynników zewnętrznych. Przyczyny hemoroidów:

• częste zaparcia;
• ciąża i poród (zmiany hormonalne, zwiększony nacisk na naczynia krwionośne dna miednicy, przeciążenie mięśni odbytu podczas porodu);
• siedzący tryb życia (praca siedząca);
• zwiększony wysiłek fizyczny, częste podnoszenie ciężkich przedmiotów;
• nadużywanie alkoholu (alkohol sprzyja rozszerzaniu się naczyń krwionośnych);
• częste spożywanie pokarmów, które podrażniają błonę śluzową odbytnicy (na przykład słonych, kwaśnych, wędzonych).

Hemoroidom towarzyszy ból i dyskomfort podczas wypróżniania, krew w kale, opuchlizna w okolicy odbytu. Gdy wystąpią pierwsze objawy hemoroidów, należy niezwłocznie udać się na konsultację do proktologa, który przeprowadzi diagnostykę i przepisze leczenie odpowiednie na wczesnych etapach choroby. Pozwoli ono uniknąć powikłań, takich jak krwawienie z odbytu, zapalenie guzków krwawniczych czy tworzenie się zakrzepów.

Choroba hemoroidalna wymaga leczenia, zmiany stylu życia i właściwego odżywiania.

Czego nie wolno jeść przy hemoroidach?

Dieta jest obowiązkowym elementem leczenia żylaków odbytu. Prawidłowe odżywianie zakłada całkowitą rezygnację ze smażonych, tłustych i ostrych pokarmów. Produkty niedozwolone w chorobie hemoroidalnej: 

• słodycze;
• rośliny strączkowe;
• konserwy, produkty marynowane i mocno przyprawione;
• tłuste mięso (wieprzowina, baranina, kaczka);
• grzyby;
• nabiał o wysokiej zawartości tłuszczu;
• ryż, kasza manna.

W chorobie hemoroidalnej powinno się także ograniczyć spożywanie pokarmów, które mogą nasilać procesy fermentacji w jelitach: kisiel, ziemniaki, kawa, kakao, napoje gazowane, soki w kartonach, kwas chlebowy. Należy również unikać produktów, które mogą sprzyjać gromadzeniu się gazów w jelitach (na przykład wypieków, białego pieczywa i makaronu).

Przy hemoroidach należy z umiarem spożywać kwaśne owoce (pomarańcze i cytryny) oraz owoce, które mają właściwości wiążące wodę, takie jak banany, owoc kaki, gruszki. Ostra postać hemoroidów wymaga stosowania bardzo ścisłej diety, której podstawą powinny być warzywa bogate w błonnik, najlepiej gotowane (marchewka, burak, dynia, bakłażan) oraz kasze na wodzie. Konieczna jest również całkowita rezygnacja z produktów wysokobiałkowych (mięsa, jaj, twarogu, ryb).

Co można jeść przy hemoroidach?

Przy hemoroidach należy wybierać pokarmy, które nie obciążają narządów układu pokarmowego, lecz wspierają trawienie i regularne wypróżnianie. Przy hemoroidach można spożywać:

• chude mięso (indyk, kurczak, królik);
• kefir i jogurt o niskiej zawartości tłuszczu;
• warzywa z wyjątkiem kapusty i rzodkiewki (na przykład buraki, marchewka, brokuł, dynia, cukinia);
• kasze;
• zupy na chudym wywarze;
• owoce morza;
• pieczywo pełnoziarniste.

Odradza się spożywania gorących i zimnych pokarmów, a posiłki należy przyjmować w małych porcjach (cztery-pięć razy dziennie). W diecie powinny dominować dania ze świeżych i gotowanych warzyw, ponieważ są one bogatym źródłem błonnika. Przy hemoroidach zaleca się także spożywanie owoców (jabłek, bananów, śliwek, brzoskwiń i moreli) z wyjątkiem cytrusów i przejrzałych owoców.
Przy chorobie hemoroidalnej powinno się spożywać kasze, w szczególności gryczaną, jęczmienną i płatki owsiane, gotowane na wodzie (można dodać niewielką ilość masła). Słodycze można zastąpić suszonymi owocami, bakaliami, przecierami owocowymi, herbatnikami, miodem.

Co można pić przy hemoroidach?

W chorobie hemoroidalnej bardzo ważne jest dostarczanie odpowiedniej ilości płynów do organizmu (około 1,5-2 litrów na dobę), z czego większość powinna stanowić czysta woda niegazowana. Utrzymanie prawidłowego bilansu wodnego pozwala zmiękczyć masy kałowe i ułatwia wypróżnianie. Przy hemoroidach dozwolone jest picie zielonej lub słabej czarnej herbaty, niesłodzonych kompotów. W przypadku braku przeciwwskazań (takich jak zapalenie czy wrzody żołądka) dopuszczalne jest picie wody niskogazowanej.

W przypadku hemoroidów zaleca się unikanie kawy, napojów gazowanych, kakao i gotowych (kupnych) soków.

Hemoroidy a alkohol

Przy hemoroidach należy zrezygnować ze spożywania alkoholu, ponieważ sprzyja on rozszerzaniu naczyń krwionośnych i może doprowadzić do zaostrzenia choroby (powiększenia guzków krwawniczych). Toksyny zawarte w alkoholu niszczą florę bakteryjną jelit, utrudniają wchłanianie substancji odżywczych z żywności, podrażniają błonę śluzową odbytnicy. Niekiedy dopuszcza się spożywanie małych ilości niskoprocentowych i niegazowanych napojów alkoholowych, takich jak wino, nalewki, likier, wermut.

Znaczenie błonnika w diecie na hemoroidy

Włączenie błonnika do diety to jeden z podstawowych kroków w łagodzeniu objawów hemoroidów oraz zapobieganiu ich nawrotom. Błonnik reguluje pracę jelit, zmiękcza stolec i ułatwia jego wydalanie, zmniejszając nacisk na naczynia krwionośne odbytu. Produkty bogate w błonnik, które warto włączyć do codziennego jadłospisu przy hemoroidach:

• pełnoziarniste płatki śniadaniowe, takie jak musli, płatki owsiane, otręby pszenne;
• owoce ze skórką: jabłka, gruszki, maliny, suszone śliwki;
• warzywa: zielony groszek, kapusta włoska, bataty, dynia, ziemniaki pieczone ze skórką;
• rośliny strączkowe: fasola pinto, biała fasola, czerwona fasola;
• pełnoziarniste produkty zbożowe: pieczywo razowe, brązowy ryż, makaron pełnoziarnisty;
• orzechy i nasiona: migdały, siemię lniane, pestki dyni.

Błonnik należy wprowadzać do jadłospisu stopniowo, aby przyzwyczaić jelita (zbyt duża ilość błonnika może powodować gazy i wzdęcia). Kluczowe jest także picie co najmniej dwóch litrów wody dziennie — dzięki temu błonnik może wchłonąć wodę i wspierać pracę jelit. Co istotne, zbyt mała ilość płynów przy dużym spożyciu błonnika może przynieść odwrotny efekt i doprowadzić do zaparć.

Probiotyki i prebiotyki w diecie na hemoroidy

Prebiotyki i probiotyki zawarte w codziennej diecie mogą wspomagać łagodzenie objawów hemoroidów, zwłaszcza poprzez działanie przeciwzaparciowe. Utrzymanie odpowiedniej mikroflory jelitowej odgrywa istotną rolę w dbaniu o regularne wypróżnienia i miękkie stolce. Korzyści związane ze spożywaniem pre- i probiotyków z naturalnych źródeł:

• fermentowane produkty mleczne (np. jogurt, kefir) zawierające Lactobacillus i Bifidobacterium wspierają prawidłową perystaltykę i łagodzą zaparcia;
• produkty bogate w prebiotyki – takie jak banany, cebula, czosnek, fasola czy warzywa korzeniowe – działają jak „nawóz” dla dobrych bakterii w jelitach, wspomagając ich namnażanie;
• połączenie pre- i probiotyków w diecie może poprawiać konsystencję stolca, zwiększać jego objętość i ułatwiać wypróżnianie;
• prebiotyki obniżają pH jelit, zwiększają nawodnienie mas kałowych i wspierają rozwój korzystnej flory bakteryjnej;
• prawidłowo odżywiona mikrobiota jelitowa przyczynia się również do lepszego wchłaniania składników odżywczych i wspiera odporność.

Włączenie do codziennego menu naturalnych źródeł pre- i probiotyków może być ważnym elementem diety wspierającej leczenie hemoroidów. Kluczowe jest, aby towarzyszyło temu odpowiednie nawodnienie.

Dieta przy hemoroidach: tygodniowy jadłospis

Prawidłowo dobrany jadłospis na każdy dzień tygodnia pozwoli uniknąć zaburzeń oddawania stolca, poprawić proces trawienia i ułatwić wypróżnianie osobom z hemoroidami. W menu powinny przeważać potrawy gotowane i zapiekane. Między głównymi posiłkami można sięgać po przekąski, takie jak herbatniki z zieloną herbatą, owoce (jabłka, banany, śliwki) i orzechy. Poniżej zamieściliśmy kilka prostych przepisów na dania polecane przy hemoroidach.

Dla Twojej wygody udostępniamy naszą tabelę w formie ilustracji. W razie potrzeby możesz ją zapisać lub udostępnić znajomym.

Jadłospis na 7 dni przy hemoroidach