Co to jest łysienie?
Łysienie to stan patologiczny charakteryzujący się częściową lub całkowitą utratą włosów na głowie bądź innych częściach ciała. W przypadku nieprawidłowej utraty włosów na skroniach i czole mogą tworzyć się łyse plamy, gładkie obszary bez włosów lub blizny. Objawy choroby zależą od jej rodzaju i przyczyny.
Gdzie może wystąpić łysienie?
Zadaj pytanie dermatologii «Doctorpro»
Łysienie może być zlokalizowane w różnych częściach ciała, w zależności od jego postaci i przyczyny. Łysienie pojawia się na następujących obszarach:
- skóra głowy. Łysienie androgenowe u mężczyzn najczęściej rozpoczyna się na skroniach i czubku głowy, a u kobiet – w okolicy linii włosów. Łysienie ogniskowe objawia się w postaci okrągłych lub owalnych łysych plam na różnych częściach głowy. Rozproszony typ choroby powoduje równomierne przerzedzenie włosów na całej głowie;
- twarz. Łysienie plackowate lub autoimmunologiczne wpływa na brwi i rzęsy. W przypadku formy ogniskowej łyse plamy mogą pojawić się na brodzie u mężczyzn;
- ciało. W ciężkich postaciach łysienia autoimmunologicznego lub bliznowaciejącego mogą wypadać włosy na klatce piersiowej, ramionach, nogach i w pachwinach.
Przy łysieniu całkowitym włosy mogą wypadać na głowie, twarzy i ciele. Pełna utrata włosów może wystąpić w uniwersalnej postaci łysienia plackowatego.
Dlaczego dochodzi do łysienia?
Główną przyczyną łysienia są predyspozycje dziedziczne, skutkujące pojawianiem się łysych plam u mężczyzn i przerzedzeń włosów na czubku głowy u kobiet. Inne przyczyny łysienia:
- zmiany hormonalne (menopauza, poród);
- choroby zakaźne skóry głowy (grzybica, trichotillomania);
- przyjmowanie leków stosowanych w leczeniu zapalenia stawów, wysokiego ciśnienia krwi, dny moczanowej;
- radioterapia;
- zaburzenia tarczycy (niedoczynność tarczycy, nadczynność tarczycy);
- stres emocjonalny;
- oddziaływanie mechaniczne (nadmierna stylizacja);
- niedobór witamin i minerałów (żelazo, witaminy D i B12, cynk).
Łysienie autoimmunologiczne może wystąpić z powodu zapalenia tarczycy (dysfunkcji tarczycy), reumatoidalnego zapalenia stawów, bielactwa (zaburzenia pigmentacji). Łysienie polekowe może być tymczasowe lub trwałe, w zależności od dawki, czasu stosowania leku i reakcji organizmu na preparat. Łysienie poporodowe obserwuje się wraz ze spadkiem poziomu estrogenów.
Ze względu na przyczynę występowania wyróżnia się również łysienie grzybicze, które występuje z powodu zakażenia grzybami chorobotwórczymi (Trichophyton i Microsporum). Łysienie pocovidowe można zaobserwować u osób po zakażeniu COVID-19. Znaczna ilość włosów przechodzi w fazę spoczynku (telogen) z powodu stresu związanego z infekcją, a następnie wypada dwa do trzech miesięcy po wyzdrowieniu.
Łysienie hormonalne
Łysienie hormonalne objawia się stopniowym przerzedzaniem włosów na obszarach głowy. Choroba wynika z dziedziczności, wrażliwości mieszków włosowych na testosteron i dihydrotestosteron. Zaburzenie może również rozwinąć się w okresie menopauzy lub chorób tarczycy (niedoczynność, nadczynność tarczycy).
Łysieniu hormonalnemu u mężczyzn towarzyszy przerzedzenie włosów na czubku i przedniej części głowy. U kobiet włosy przerzedzają się na całej powierzchni głowy i mogą zacząć wypadać w okolicy przedziałka. Leczenie może obejmować terapię hormonalną, przyjmowanie leków przeciwgrzybiczych i wprowadzenie zdrowej diety.
Łysienie psychogenne (stresowe)
Psychogenne (stresowe) łysienie to utrata włosów spowodowana czynnikami psychologicznymi: stresem, lękiem, depresją lub silnymi przeżyciami emocjonalnymi. Choroba może mieć charakter tymczasowy lub trwały. Objawy psychogennego łysienia:
- wypadanie włosów (tworzenie się zakoli, równomierne przerzedzenie włosów);
- swędzenie i dyskomfort skóry głowy;
- łamliwość włosów;
- ogniskowe wypadanie włosów (powstawanie okrągłych zakoli).
Łysienie na tle nerwowym leczy się za pomocą antydepresantów, szamponów oraz preparatów stymulujących wzrost włosów. Zalecane są także konsultacje z psychologiem oraz aktywność fizyczna w celu obniżenia poziomu stresu.
Łysienie genetyczne
Genetyczne łysienie wynika z predyspozycji dziedzicznych i działania androgenów (męskich hormonów płciowych) na mieszki włosowe. Przy dziedzicznym łysieniu u mężczyzn stopniowo przerzedzają się włosy na czubku i przedniej części głowy. U kobiet choroba objawia się przerzedzeniem włosów na całej powierzchni głowy. W leczeniu genetycznego typu zaburzenia lekarz może przepisać blokery androgenów, leki hormonalne i przeciwgrzybicze.
Łysienie trakcyjne
Łysienie trakcyjne to wypadanie włosów spowodowane mechanicznym uszkodzeniem mieszków włosowych lub tkanek skóry głowy. Przyczyny łysienia trakcyjnego:
- mocno spięte fryzury;
- stłuczenia, skaleczenia lub oparzenia skóry głowy;
- częste używanie gorących narzędzi do stylizacji (suszarki, prostownice);
- intensywne czesanie;
- działanie agresywnych substancji chemicznych (farb, trwałych ondulacji).
W przypadku urazów włosy stają się łamliwe, na skórze pojawiają się zakola i zaczerwienienia.
W leczeniu łysienia lekarz może zalecić preparaty stymulujące wzrost włosów. Na czas terapii zaleca się rezygnację z ciasnych fryzur i agresywnych zabiegów chemicznych.
Jakie są rodzaje łysienia?
Łysienie może występować w różnych postaciach, każda ma określone przyczyny, objawy i odpowiednie sposoby leczenia. W zależności od okresu występowania rozróżnia się łysienie wczesne, z objawami pojawiającymi się przed 30 rokiem życia. Rodzaje łysienia:
- łysienie androgenowe. Utrata włosów spowodowana predyspozycjami genetycznymi, która zaczyna się od czoła i czubka głowy;
- łysienie telogenowe. Charakteryzuje się równomiernym, rozproszonym przerzedzeniem włosów na całej powierzchni głowy, występuje z powodu stresu, zmian hormonalnych, leków, chorób skóry;
- łysienie plackowate (ogniskowe). Charakteryzuje się występowaniem okrągłych lub owalnych obszarów łysienia na skórze głowy i innych częściach ciała. Rozwija się w chorobach autoimmunologicznych, zmianach hormonalnych, stresie;
- łysienie bliznowaciejące. Towarzyszy mu uszkadzanie mieszków włosowych i zastępowanie ich tkanką bliznowatą. Może wystąpić z powodu stresu, chorób autoimmunologicznych, infekcji i urazów;
- łysienie łojotokowe. Związane z łojotokiem, stanem charakteryzującym się nadmierną produkcją sebum. Wypadanie włosów jest równomierne, mogą wystąpić łyse plamy lub przerzedzenie włosów;
- łysienie trakcyjne. Występuje w wyniku stałego lub nadmiernego napięcia włosów. Jest zlokalizowane w obszarach, które były poddawane stałemu napięciu (przednia linia włosów lub kark).
Wyróżnia się również łysienie czołowe włókniejące, które charakteryzuje się powolną i postępującą utratą włosów – zwykle na czole i w przedniej linii wzrostu włosów. Zaburzenie rozwija się na skutek zaburzeń hormonalnych, predyspozycji genetycznych, chorób zapalnych i autoimmunologicznych.
Łysienie androgenowe
Łysienie androgenowe jest związane z dziedziczeniem i ekspozycją na androgeny (męskie hormony płciowe). Stan ten charakteryzuje się przerzedzeniem włosów w okolicy czoła u mężczyzn i równomierną utratą włosów u kobiet. W celu leczenia postaci androgenowej lekarz może przepisać leki stymulujące wzrost włosów i blokery androgenów.
Łysienie telogenowe
Łysienie telogenowe (rozproszone) charakteryzuje się równomiernym przerzedzeniem włosów na całej powierzchni głowy. Stan ten występuje, gdy włosy wchodzą w fazę spoczynku (telogen), po której zaczynają wypadać. Przyczyny telogenu to stres, zmiany hormonalne, przyjmowanie leków i choroby tarczycy. W przypadku łysienia telogenowego włosy wypadają bez wyraźnie określonych stref łysienia. Terapia obejmuje stosowanie środków stymulujących wzrost włosów, psychoterapię oraz zrównoważone odżywianie.
Łysienie plackowate
Łysienie plackowate (ogniskowe) to forma utraty włosów charakteryzująca się nagłym powstawaniem okrągłych lub owalnych łysych plam na skórze głowy bądź innych częściach ciała. Może być spowodowane chorobami autoimmunologicznymi, dziedzicznością, stresem i infekcjami. Łysienie plackowate ma kilka postaci, które różnią się nasileniem objawów. Formy łysienia plackowatego:
- łysienie zlokalizowane. Ma jedno lub więcej ognisk;
- łysienie częściowe. Brak prawie połowy włosów na głowie;
- łysienie całkowite. Całkowita utrata włosów na głowie;
- łysienie uniwersalne. Włosy są całkowicie nieobecne na skórze głowy, w okolicy brwi i rzęs, na skórze tułowia.
Leczenie plackowatego łysienia polega na przyjmowaniu kortykosteroidów, immunomodulatorów i środków stymulujących wzrost włosów. W przypadku stresowego (psychogennego) pochodzenia choroby lekarz może zalecić odbycie psychoterapii.
Łysienie bliznowaciejące
Łysienie bliznowaciejące występuje, gdy mieszki włosowe są uszkodzone, co powoduje powstawanie tkanki bliznowatej. Przyczyny wypadania włosów mogą obejmować urazy, choroby zapalne i autoimmunologiczne. Utrata włosów objawia się pojawieniem się gładkich plam na skórze, którym może towarzyszyć zaczerwienienie. W przypadku łysienia bliznowaciejącego może wystąpić także swędzenie lub bolesność w dotkniętych chorobą obszarach. W celu leczenia zaburzenia lekarz może zalecić przyjmowanie kortykosteroidów, immunomodulatorów i środków do leczenia choroby podstawowej.
Jak przebiega rozwój łysienia plackowatego?
Według skali Norwooda istnieje siedem etapów utraty włosów. Etapy łysienia:
- Etap pierwszy. Nieznaczne przerzedzenie włosów może być zauważalne na czubku głowy.
- Etap drugi. Na czole pojawiają się łyse plamy, a na czubku głowy widoczne jest przerzedzenie włosów.
- Etap trzeci. Zauważalne łyse plamy tworzą się na czole i czubku głowy.
- Etap czwarty. Łysina powiększa się i następuje utrata włosów na środku głowy.
- Piąty etap. Rozległym plamom łysiny towarzyszą resztki włosów po bokach i z tyłu głowy.
- Etap szósty. Włosy pozostają tylko po bokach i na karku, wypadanie włosów obserwuje się od linii wzrostu do czubka głowy.
- Etap siódmy. Całkowita utrata włosów na czubku głowy.
U kobiet w początkowej fazie przerzedzają się włosy w okolicy przedziałka. Następnie tracą gęstość, wypadając równomiernie na całej powierzchni głowy.
Jaki lekarz diagnozuje i leczy łysienie?
Dermatolog diagnozuje i leczy łysienie (wypadanie włosów). Lekarz przyjmuje pacjentów zmagających się z wypadaniem i łamliwością włosów, łysymi plamami czy łupieżem. Dermatolog opracowuje indywidualny program leczenia łysienia, który obejmuje leki, mezoterapię czy plazmolifting (osocze bogatopłytkowe).
Jakie badania należy wykonać przy łysieniu?
Diagnostyka łysienia plackowatego obejmuje zebranie wywiadu i oględziny przeprowadzone przez trychologa. Badania, które może przepisać lekarz, obejmują ogólne i biochemiczne badania krwi, a także badanie na obecność hormonów.
Jak leczy się łysienie?
Leczenie łysienia zależy od jego rodzaju, przyczyn i nasilenia. W Centrum Medycznym Doctorpro terapia jest prowadzona przy użyciu leków i fizjoterapii. Metody leczenia łysienia:
- przyjmowanie leków stymulujących wzrost włosów;
- terapia choroby podstawowej (łojotokowe zapalenie skóry, choroby tarczycy);
- mezoterapia i terapia mikroprądami.
Mezoterapia stosowana w leczeniu łysienia polega na wstrzykiwaniu składników odżywczych i witamin bezpośrednio w skórę głowy w celu stymulacji wzrostu włosów. Terapia mikroprądami pobudza komórki skóry i mieszki włosowe oraz poprawia przepływ krwi.
Jakie leki są przepisywane na łysienie plackowate?
Jeśli utrata włosów jest spowodowana innymi chorobami, lekarz przepisuje leki na ich leczenie. Leki i środki farmakologiczne stosowane przy łysieniu:
- kortykosteroidy. Maści kortykosteroidowe na łysienie plackowate zmniejszają stan zapalny i hamują odpowiedź immunologiczną;
- blokery androgenowe. Tłumią działanie androgenów (męskich hormonów płciowych), takich jak testosteron i dihydrotestosteron;
- immunomodulatory. Stosowane do zwalczania chorób autoimmunologicznych powodujących wypadanie włosów;
- maść cynkowa. Stosowana przy łysieniu ma działanie przeciwzapalne, antyseptyczne i lecznicze;
- szampony na porost włosów. Ma działanie pomocnicze. Środki powinny zawierać minoksydyl, biotynę, ketokonazol, cynk.
Lekarz może przepisać witaminy na łysienie androgenowe (witaminy B, D, E, A). Trycholog może również zalecić przyjmowanie żelaza lub oleju rybnego na łysienie. Kwas nikotynowy na łysienie androgenowe może poprawiać przepływ krwi, odżywiać skórę głowy i stymulować wzrost włosów.
Jakie zabiegi są skuteczne w przypadku łysienia?
W celu leczenia łysienia lekarz może zalecić mezoterapię i plazmolifting. Mezoterapia polega na wstrzykiwaniu witamin, minerałów i aminokwasów w skórę głowy. Dobór indywidualnej kompozycji zastrzyków zależy od wyników przeprowadzonych badań.
Plazmolifting na łysienie polega na wykorzystaniu osocza wzbogaconego płytkami krwi w celu stymulacji wzrostu włosów i poprawy kondycji skóry. Osocze bogatopłytkowe jest wstrzykiwane w skórę głowy po wstępnym pobraniu krwi od pacjenta.
Czy po łysieniu włosy odrosną?
Przywrócenie wzrostu włosów zależy od rodzaju łysienia. W androgenowej formie choroby wypadanie włosów rozwija się wraz z wiekiem, ale leczenie pozwala przywrócić ich wzrost. Włosy mogą również odrosnąć po łysieniu telogenowym i ogniskowym. Gdy rozwija się postać bliznowata, mieszki włosowe są poważnie uszkodzone, przez co przywrócenie porostu włosów jest niemożliwe.
Skąd wiedzieć, czy ma się predyspozycje do łysienia?
Możliwe jest ustalenie, czy istnieje tendencja do łysienia plackowatego przed wystąpieniem choroby na podstawie wywiadu rodzinnego. W celu wczesnej diagnozy lekarz może przepisać testy na hormony. Ryzyko wystąpienia nieprawidłowości zwiększają choroby tarczycy i autoimmunologiczne, przewlekły stres oraz niewłaściwe odżywianie. Aby ocenić skłonność do łysienia, należy skonsultować się z trychologiem.
Czy można uniknąć łysienia, jeśli istnieje predyspozycja do tego schorzenia?
Wypadanie włosów można spowolnić lub mu zapobiec poprzez stosowanie zbilansowanej diety, regularne picie płynów i unikanie stresujących sytuacji. Zaleca się również masowanie skóry głowy, używanie łagodnych szamponów i ograniczenie stosowania urządzeń do stylizacji termicznej. Jeśli występują predyspozycje do łysienia androgenowego, lekarz może przepisać leki stymulujące wzrost, mezoterapię i plazmolifting.
