Czym jest dieta detoksykacyjna?
Dieta detoksykacyjna (dieta oczyszczająca) to sposób odżywiania polegający na rezygnacji z pokarmów, które przyczyniają się do gromadzenia toksyn w organizmie i rozwoju zaburzeń metabolicznych. Detoksykacja organizmu odbywa się w sposób naturalny: toksyny są eliminowane przez wątrobę, nerki, jelita, skórę i płuca. Program detoksykacji ma na celu pomóc jelitom i wątrobie szybciej zneutralizować szkodliwe działanie leków, alkoholu, szkodliwych produktów i gazów spalinowych.
Badania naukowe nie potwierdzają konieczności stosowania detoksykacji w celu wyeliminowania toksyn z organizmu. Jednak przestrzeganie diety detoksykacyjnej i wyeliminowanie wysokokalorycznych pokarmów w krótkim okresie pomaga zmniejszyć wagę, złagodzić obrzęki i usunąć z organizmu nadmiar płynów. Aby zapobiec wystąpieniu powikłań, przed zastosowaniem diety detoksykacyjnej należy skonsultować się z gastroenterologiem.
Jak działa dieta detoksykująca?
Celem diety oczyszczającej jest polepszenie trawienia dzięki zmniejszeniu obciążenia jelit. Do diety wprowadza się surowe warzywa i owoce, produkty naturalne, napary ziołowe, które są szybko trawione i przyswajane przez organizm. Eliminacja cukru i mąki zmniejsza fermentację w jelitach i normalizuje trawienie.
Dieta detoksykacyjna pomoże oczyścić organizm, zmniejszyć wysypkę skórną i podnieść poziom energii. Spożywanie bogatych w przeciwutleniacze owoców i warzyw może pomóc w profilaktyce uszkodzeń komórek i chorób układu krążenia. Eliminacja kalorycznych pokarmów pomaga w utracie wagi. Eliminacja alkoholu pomaga w detoksykacji wątroby.
Ograniczenie spożycia posiłków podczas detoksu pozwala oczyścić jelita i zrzucić kilka kilogramów. Jednak długotrwałe ograniczenie jedzenia może prowadzić do niedoborów składników odżywczych i problemów trawiennych, dlatego ważne jest, aby stosować dietę detoksykacyjną pod kontrolą lekarza.
Podstawowe zasady detoksykacji organizmu
Główną zasadą detoksu w warunkach domowych jest przestrzeganie reżimu picia (picie co najmniej dwóch litrów płynów dziennie). Należy spożywać koktajle detoksykacyjne, smoothie ze świeżych owoców i ziół. Inne zasady oczyszczania organizmu:
- przejście ze zwykłej diety na menu detoksykacyjne powinno odbywać się stopniowo, w przeciągu tygodnia należy zastąpić mięso i tłuste potrawy produktami zbożowymi i zupami warzywnymi;
- wykluczenie z diety potraw smażonych, wędzonych, słodyczy;
- rezygnacja z palenia tytoniu, picia kawy i alkoholu;
- wykluczenie produktów zawierających barwniki, konserwanty, wzmacniacze smaku;
- rozpoczynanie dnia od wypicia szklanki wody z cytryną, aby rozpocząć proces trawienia;
- spożywanie małych porcji posiłków;
- rezygnacja z jedzenia na trzy godziny przed snem;
- umiarkowane ćwiczenia fizyczne w celu przyspieszenia metabolizmu;
- przyjmowanie preparatów detoksykacyjnych (tabletek, suplementów) w celu oczyszczenia organizmu tylko wówczas, jeśli zostały przepisane przez gastroenterologa lub dietetyka.
Zmniejszenie kaloryczności pożywienia w pierwszych dniach może prowadzić do szybkiego męczenia się, dlatego w okresie detoksu-oczyszczania należy zrezygnować z intensywnego wysiłku fizycznego. Odradza się również przeprowadzanie detoksu w okresie wzmożonej aktywności umysłowej lub stresu. Najlepszy czas na oczyszczenie organizmu to wakacje lub długi weekend.
Czas trwania diety detoksykacyjnej
Osobom początkującym zaleca się trzydniową dietę detoksykacyjną, która daje możliwość śledzenia reakcji organizmu na zmiany w diecie. W celu utraty wagi można stosować dłuższe programy detoksykacyjne. Warianty czasu trwania detoksu:
- jeden do trzech dni – krótkoterminowa dieta której celem jest szybkie oczyszczenie organizmu i przygotowanie do dalszych zmian dietetycznych;
- 7-10 dni – oczyszczenie organizmu w celu utraty wagi i zmiany nawyków żywieniowych;
- 30 dni – długoterminowa dieta detoksykująca, która polega na wyeliminowaniu niezdrowej żywności i przejściu na właściwą dietę.
W przypadku długoterminowych diet detoksykacyjnych niezbędne jest spożywanie wystarczającej ilości witamin i minerałów oraz białka, aby organizmowi nie brakowało składników odżywczych. Długotrwały post lub mono-diety mogą prowadzić do zaburzeń trawienia.
Ile kilogramów można stracić na diecie detoksykacyjnej?
Detoks pozwala zrzucić zbędne kilogramy dzięki odpowiedniemu opracowaniu jadłospisu. Liczba kilogramów, które można zrzucić zależy od wyjściowej masy ciała, stopnia restrykcyjności diety i poziomu aktywności fizycznej. Dietetycy zalecają stopniowe zrzucanie wagi - maksymalnie pół kilograma-kilogram tygodniowo (lub cztery do sześciu procent całkowitej masy ciała). Zbyt szybka utrata wagi może prowadzić do zmniejszenia napięcia mięśniowego i zaburzeń równowagi hormonalnej.
Dla kogo odpowiednia jest dieta detoksykacyjna?
Dieta detoksykacyjna i niskokaloryczne menu są odpowiednie dla osób, które chcą zrzucić zbędne kilogramy, jeśli nie można ich zredukować stosując konwencjonalne diety. Inne wskazania do przejścia na dietę detoksykacyjną:
- alergie i nietolerancja niektórych produktów spożywczych;
- chroniczne zmęczenie i senność;
- zaparcia;
- dyskomfort w żołądku i jelitach po posiłkach;
- zamieszkiwanie zanieczyszczonych terenów;
- wiotkość skóry;
- siedzący tryb życia;
- skłonność do występowania wysypki skórnej;
- szybkie męczenie się i pogorszenie koncentracji.
Program detoksykacji jest odpowiedni również dla osób, które chcą rozpocząć zdrowy tryb życia i prawidłowe odżywianie. Osoby cierpiące na choroby przewlekłe powinny przed rozpoczęciem detoksu skonsultować się z gastroenterologiem lub dietetykiem w celu ustalenia odpowiedniej diety.
Wskazania do diety oczyszczającej
Przeciwwskazania do diety detoksykacyjnej
Diety detoksykacyjnej nie zaleca się osobom niepełnoletnim, kobietom w ciąży, w okresie laktacji oraz pacjentom w czasie rekonwalescencji po urazach i operacjach. Inne przeciwwskazania do stosowania diety detoksykacyjnej to:
- cukrzyca;
- niewydolność nerek;
- choroby układu pokarmowego (zapalenie żołądka, wrzody żołądka i dwunastnicy);
- niedowaga;
- choroby endokrynologiczne (Hashimoto, niedoczynność tarczycy);
- choroby nowotworowe;
- gruźlica;
- HIV;
- padaczka;
- zaburzenia krzepnięcia krwi;
- dna moczanowa.
Dieta detoksykacyjna nie jest zalecana w przypadku podwyższonej kwasowości żołądka, ponieważ koktajle detoksykacyjne i smoothies ze świeżych owoców i warzyw mogą powodować podrażnienie błon śluzowych. Należy również zrezygnować z oczyszczania organizmu w okresie zaostrzenia chorób przewlekłych.
Jak przygotować się do diety detoksykacyjnej?
Dietę detoksykacyjną należy wprowadzać stopniowo, bez drastycznych zmian w sposobie odżywiania. Przygotowanie do diety detoksykacyjnej obejmuje:
- konsultację z dietetykiem i lekarzem w celu wykluczenia przeciwwskazań;
- ograniczenie tłustych i smażonych potraw na miesiąc przed rozpoczęciem diety;
- zwiększenie spożycia produktów roślinnych na tydzień-dwa tygodnie przed rozpoczęciem detoksu;
- przejście na dietę frakcyjną na tydzień przed detoksem (cztery-pięć posiłków dziennie spożywanych w małych porcjach);
- rezygnacja z nałogów (palenie tytoniu, spożywanie alkoholu);
- podjęcie umiarkowanej aktywności fizycznej na miesiąc przed rozpoczęciem detoksu;
- wykluczenie z diety wypieków i słodyczy na trzy dni przed rozpoczęciem detoksu.
Zaleca się również unikanie stresu i intensywnego wysiłku fizycznego. Przygotowanie do diety detoksykacyjnej wymaga przestrzegania odpowiedniej ilości snu (co najmniej siedem-osiem godzin dziennie).
Co można jeść na diecie detoksykacyjnej?
Istnieją diety detoksykacyjne, które wykluczają produkty pochodzenia zwierzęcego (mleko, miód, mięso, jaja). Większość diet detoksykacyjnych uwzględnia spożycie chudego mięsa i ryb (kurczak, indyk, królik, sandacz) oraz niskotłuszczowych produktów mlecznych (kefir, jogurt). Menu powinno obejmować świeże owoce i warzywa, zieleninę, zboża. Dozwolone produkty na diecie detoksykacyjnej:
- warzywa: marchew, kapusta, ogórki, brokuły, pomidory, szparagi, słodka papryka, buraki;
- owoce: jabłka, banany, gruszki, pomarańcze, ananasy, grejpfruty, kiwi;
- owoce jagodowe: maliny, rokitnik, truskawki, jagody, winogrona;
- kiełkujące ziarna pszenicy, owsa, soi;
- zioła: szpinak, pietruszka, bazylia, kolendra, mięta;
- produkty zbożowe: płatki owsiane, brązowy ryż, komosa ryżowa;
- rośliny strączkowe: soczewica, fasola, groch;
- orzechy: migdały, orzechy nerkowca, orzechy włoskie i laskowe;
- suszone owoce: morele, figi, śliwki, sułtanki, daktyle;
- przyprawy i przyprawy korzenne: kurkuma, imbir, cynamon.
Do menu detoksykacyjnego można również włączyć koktajle odchudzające ze świeżych owoców i warzyw, które należy spożywać 20-30 minut przed posiłkiem. Do koktajli można dodawać beztłuszczowy jogurt lub kefir. Dozwolone napoje detoksykacyjne obejmują herbatę z imbirem, cykorią, tymiankiem, miętą, mniszkiem lekarskim.
Z jakich pokarmów najlepiej zrezygnować podczas oczyszczania organizmu?
Dieta detoksykacyjna zakłada ograniczenie spożycia żywności przetworzonej termicznie. Należy zrezygnować ze smażonych, wędzonych, słonych potraw i spożywać pieczone, gotowane lub świeże produkty. Pokarmy niewskazane podczas detoksu oczyszczającego:
- tłuste odmiany mięsa i ryb: wieprzowina, jagnięcina, gęsina, makrele, śledzie;
- żywność przetworzona: żywność zawierająca konserwanty, barwniki, wzmacniacze smaku;
- przetworzone mięso: kiełbasy, parówki, konserwy mięsne;
- produkty mączne: bułki, herbatniki, chleb drożdżowy;
- żywność zawierająca cukier: cukierki, ciastka, ciasta, słodkie napoje gazowane;
- tłuste produkty mleczne: śmietana, kefir, ser;
- pikantne i słone przyprawy i sosy;
- ziemniaki, potrawy z pszenicy;
- słone przekąski, dania typu fast food.
Należy również wykluczyć kawę, czarną herbatę, alkohol, wodę gazowaną. Tłuszcze zwierzęce należy zastąpić tłuszczami roślinnymi (zamiast masła należy używać oliwy z oliwek).
Jak prawidłowo zakończyć detoks?
Zakończenie diety detoksykacyjnej, podobnie jak przygotowanie do niej, powinno odbywać się stopniowo. Należy włączać do diety zwyczajowe produkty w niewielkich ilościach, aby uniknąć problemów trawiennych i zaburzeń stolca. W menu należy pozostawić świeże owoce i warzywa, można dodać chude produkty białkowe i produkty zbożowe. Należy unikać stosowania dużych ilości soli i przypraw.
Po niskokalorycznej diecie detoksykacyjnej konieczne jest ograniczenie spożycia cukru i węglowodanów szybko przyswajalnych, aby nie przybrać szybko na wadze. Jeśli w diecie nie było pokarmów pochodzenia zwierzęcego, można zacząć spożywać mięso dwa-trzy dni po zakończeniu detoksu. Należy również kontynuować reżim picia, aby uniknąć odwodnienia organizmu.
Jak nie przybrać na wadze po detoksie oczyszczającym?
Po zakończeniu diety detoksykacyjnej, utracone kilogramy mogą szybko powrócić. Aby do tego nie dopuścić, zaleca się:
- stopniowo wprowadzać pokarmy niedozwolone na detoksie. Słodycze można zastąpić słodkimi suszonymi owocami lub miodem;
- pić co najmniej dwa litry wody dziennie;
- jeść małe i częste posiłki (około czterech dziennie);
- stopniowo zwiększać spożycie kalorii;
- włączyć do diety owoce i warzywa;
- unikać siedzącego trybu życia.
Aby zapobiec nadmiernemu przyrostowi masy ciała, konieczne jest przestrzeganie zasad zdrowego odżywiania, ograniczenie spożycia węglowodanów prostych, uprawianie umiarkowanej aktywności fizycznej. Zaleca się również ułożenie diety z dietetykiem, który weźmie pod uwagę indywidualne potrzeby organizmu.
Dieta detoksykująca na 3 dni z przepisami
Dla początkujących wskazane jest krótkotrwałe oczyszczanie organizmu trwające jeden-trzy dni. Przykładowe menu detoksykacyjne na trzy dni:
Dieta detoksykacyjna na trzy dni | ||||
Śniadanie | Obiad | Podwieczorek | Kolacja | |
Dzień pierwszy | 500 ml wody; koktajl jogurtowy z jabłkiem (20-30 minut po wypiciu wody) | 500 ml wody; 150 g gotowanej piersi z kurczaka; 100 g gotowanego brązowego ryżu; 100 g sałaty | 500 ml wody; koktajl białkowy z jagodami (15-30 minut po wypiciu wody) | 500 ml wody; 250 g sałatki z kurczaka z brokułami; 100 g pomidorów z oliwą z oliwek |
Dzień drugi | 500 ml wody; koktajl jogurtowy z bananem (20-30 minut po wypiciu wody) | 500 ml wody; 150 g pieczonych kurzych żołądków; 100 g gotowanej kaszy gryczanej; 100 g świeżych ogórków | 500 ml wody; koktajl białkowy z czarną porzeczką (15-30 minut po wypiciu wody) | 500 ml wody; 200 g gotowanego lub pieczonego kurczaka z pomidorami; 50 g gotowanej komosy ryżowej |
Dzień trzeci | 500 ml wody; koktajl jogurtowy z nektarynką (20-30 minut po wypiciu wody) | 500 ml wody; 150 g klopsików cielęcych; 100 g gotowanego brązowego ryżu; 100 g pomidorów | 500 ml wody; koktajl białkowy z truskawkami (15-30 minut po wypiciu wody) | 500 ml wody; 350 g pieczonych bakłażanów |
Jednodniowa dieta detoksykacyjna może obejmować smoothies, koktajle odchudzające, dania ze świeżych owoców i warzyw.