Co to jest zapalenie pęcherzyka żółciowego?
Zapalenie pęcherzyka żółciowego to stan charakteryzujący się zapaleniem i obrzękiem pęcherzyka żółciowego. Normalne funkcjonowanie narządu ulega zaburzeniu, co prowadzi do utrudnionego odpływu żółci i jej zastoju wewnątrz organu. W rezultacie dochodzi do powiększenia pęcherzyka żółciowego, zaburzenia procesu trawienia tłuszczów i przyswajania składników odżywczych. Według ICD-10 ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego ma kod K81.0, przewlekłe – 81.1. W przypadku podejrzenia zapalenia pęcherzyka żółciowego należy skonsultować się z gastroenterologiem.
Jakie są objawy zapalenia pęcherzyka żółciowego?
Zadaj pytanie gastroenterologii «Doctorpro»
Objawy ostrego i przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego mogą się różnić w zależności od rodzaju choroby i jej nasilenia. Objawy zapalenia pęcherzyka żółciowego:
- ból w górnej części brzucha;
- silne wzdęcia;
- sztywność mięśni brzucha;
- utrzymujące się osłabienie;
- szybkie męczenie się.
Objawy problemów z pęcherzykiem żółciowym nasilają się po jedzeniu, zwłaszcza po tłustych potrawach, ponieważ w odpowiedzi na spożycie pokarmu narząd zaczyna się aktywnie kurczyć, aby wydzielać żółć w celu trawienia tłuszczów. Gdy pęcherzyk żółciowy jest w stanie zapalnym, jego skurcze mogą być bolesne z powodu obrzęku ścian i upośledzonego odpływu żółci.
Objawy zapalenia pęcherzyka żółciowego
Charakterystycznym objawem zapalenia woreczka żółciowego są nudności i wymioty. Symptomy występują z powodu stanu zapalnego, który zakłóca normalne trawienie pokarmów, zwłaszcza tłuszczów. Gdy żółć nie dostaje się do jelit w odpowiedniej ilości, pokarm jest źle trawiony, co prowadzi do dyskomfortu w żołądku i pobudzenia ośrodka wymiotnego. Stan zapalny może również utrudniać normalne przemieszczanie się pokarmu przez przewód pokarmowy, zwiększając uczucie mdłości i powodując wymioty jako reakcję obronną organizmu.
Wysypka w przebiegu zapalenia pęcherzyka żółciowego może mieć postać małych czerwonych plamek lub grudek, rzadziej bardziej nasilonych zmian. Wysypka jest zwykle zlokalizowana na skórze brzucha, zwłaszcza w prawej górnej części, a także może pojawić się na rękach i nogach. Wykwity skórne towarzyszące chorobom pęcherzyka żółciowego wynikają z zaburzeń metabolicznych i toksycznego działania produktów przemiany materii, które mogą przedostawać się do krwiobiegu przy przedłużającym się stanie zapalnym pęcherzyka żółciowego. Prowadzi to do reakcji alergicznych lub zaburzeń czynności wątroby.
W przypadku zapalenia woreczka żółciowego kał może być jasny lub odbarwiony, o tłustej konsystencji. Zmiany koloru i tekstury stolca są związane z naruszeniem odpływu żółci, która jest niezbędna do trawienia tłuszczów w jelicie. Może również pojawić się nieprzyjemny zapach i śluz w kale.
Podczas zapalenia pęcherzyka żółciowego wzrasta temperatur z powodu stanu zapalnego, który występuje w odpowiedzi na infekcję w pęcherzyku żółciowym. W organizmie uruchamiana jest reakcja immunologiczna, wskutek której uwalniane są substancje podnoszące temperaturę w celu spowolnienia rozwoju patogenów. W większości przypadków temperatura w ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego może być wyższa niż 38-39°C, podczas gdy w przewlekłym zapaleniu pęcherzyka żółciowego zwykle osiąga wartości charakterystyczne dla stanu podgorączkowego (37,1-38°C).
Gdzie występuje ból w zapaleniu pęcherzyka żółciowego?
W przypadku zapalenia pęcherzyka żółciowego ból jest zwykle zlokalizowany w prawym podżebrzu, pod żebrami i może promieniować do pleców, prawego ramienia lub łopatki. Ból pęcherzyka żółciowego jest najczęściej tępy lub ostry, nasila się po zjedzeniu tłustych potraw lub leżeniu na plecach. W niektórych przypadkach ból może być stały lub mieć charakter ataku, z towarzyszącym uczuciem ciężkości w jamie brzusznej.
Jak zrozumieć, że boli pęcherzyk żółciowy?
Woreczek żółciowy to niewielki narząd zlokalizowany w prawym podżebrzu, pod wątrobą. Jego główną funkcją jest gromadzenie i wydzielanie żółci, która pomaga trawić tłuszcze. W przypadku schorzeń pęcherzyka żółciowego ból pojawia się zwykle w prawym podżebrzu, może promieniować do pleców lub prawego ramienia.
Żółć to żółtawy lub zielonkawy płyn, który wydzielany jest przez wątrobę i przechowywany w pęcherzyku żółciowym. Ma gorzki smak i odgrywa kluczową rolę w trawieniu tłuszczów, emulgując je i wspomagając ich wchłanianie w jelicie.
Jakie są przyczyny zapalenia pęcherzyka żółciowego?
Kamienie żółciowe mogą blokować drogi żółciowe, które przenoszą żółć z pęcherzyka żółciowego do jelita cienkiego. Gdy kamień blokuje przewód, żółć gromadzi się w pęcherzyku, powodując ucisk i stan zapalny jego ścian. Inne przyczyny zapalenia pęcherzyka żółciowego:
- zwężenie dróg żółciowych;
- przewlekła ciężka choroba wątroby;
- dyskineza dróg żółciowych (choroba wpływa na ruchomość i aktywność mięśni narządu);
- niedokrwienie (zmniejszony przepływ krwi) pęcherzyka żółciowego;
- infekcja bakteryjna;
- rak pęcherzyka żółciowego lub przewodu żółciowego.
Otyłość podnosi prawdopodobieństwo wystąpienia zapalenia pęcherzyka żółciowego, ponieważ nadwaga przyczynia się do zwiększonego tworzenia się kamieni żółciowych. Ponadto otyłość może prowadzić do zaburzeń metabolicznych i zmian w składzie żółci, co również zwiększa ryzyko wystąpienia stanu zapalnego w pęcherzyku żółciowym.
Prawdopodobieństwo wystąpienia ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego i trzustki wzrasta w ciąży ze względu na zmiany hormonalne, które zmniejszają aktywność mięśni wydalających żółć, prowadząc do jej zastoju. Ryzyko zapalenia i pogrubienia ścian pęcherzyka żółciowego jest również zwiększone w przypadku nagłej utraty wagi, niekontrolowanej cukrzycy, wysokiego poziomu cholesterolu.
Rodzaje zapalenia pęcherzyka żółciowego
W zależności od charakteru przebiegu wyróżnia się ostre i przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego, a w zależności od obecności kamieni – kamicze i niekamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego. Określenie rodzaju choroby przekłada się na wybór właściwej metody leczenia (leki lub operacja) i zapobiegania powikłaniom.
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego
Ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego to nagły stan, zwykle spowodowany infekcją lub obecnością kamieni, które blokują drogi żółciowe. Objawy ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego są nagłe, ciężkie i obejmują silny ból w prawym podżebrzu, gorączkę, nudności, wymioty i żółtaczkę. Ostre zapalenie woreczka żółciowego może rozwinąć się z powodu przekrwienia organu, urazu, zaburzeń metabolicznych lub chorób zakaźnych.
Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego
Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego to długotrwały stan zapalny, który rozwija się w wyniku często nawracających ostrych stanów zapalnych lub zaburzeń odpływu żółci. Przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego może objawiać się minimalnymi objawami, w tym nawracającym bólem po prawej stronie, ciężkością po posiłkach, nudnościami lub niestrawnością (objawy związane z zaburzeniami trawienia), ale w niektórych przypadkach przebiega bezobjawowo.
Kamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego
Kamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego charakteryzuje się obecnością kamieni żółciowych, które mogą powstawać z powodu nieprawidłowości metabolicznych, w tym nadmiernego poziomu cholesterolu w żółci, zastoju żółci lub stanu zapalnego. Kamienie mogą mieć różne rozmiary i skład.
Kamienie w kamiczym zapaleniu pęcherzyka żółciowego mogą blokować drogi żółciowe, powodując zakłócenia w normalnym przepływie żółci, prowadząc do objawów takich jak ból w prawym podżebrzu, nudności i wymioty. Czasami kamienie mogą wywoływać ostre ataki bólu znane jako kolka żółciowa lub prowadzić do poważniejszych powikłań, w tym perforacji pęcherzyka żółciowego lub żółtaczki.
Niekamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego
Niekamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego to stan zapalny, w którym nie występują kamienie, ale utrzymują się inne oznaki choroby, w tym obrzęk i pogrubienie ścian narządu. Niekamicze zapalenie pęcherzyka żółciowego jest najczęściej związane z upośledzonym odpływem żółci, długotrwałym zastojem, infekcjami lub przejadaniem się, co prowadzi do podrażnienia błony śluzowej narządu. Objawy niekamiczego zapalenia pęcherzyka żółciowego mogą obejmować ból w prawym podżebrzu, nudności, uczucie ciężkości po posiłkach i zaburzenia dyspeptyczne, ale w przeciwieństwie do kamiczego zapalenia pęcherzyka żółciowego nieobecne są kamienie blokujące drogi żółciowe.
Jak diagnozuje się zapalenie pęcherzyka żółciowego?
Podczas wstępnej konsultacji gastroenterolog analizuje objawy i moment ich pojawienia się, zbiera historię medyczną pacjenta, zadaje pytania o operacje, choroby, dietę i przyjmowane leki. Diagnoza zapalenia pęcherzyka żółciowego obejmuje:
- badanie fizykalne. Uwzględnia badanie palpacyjne brzucha w celu identyfikacji bolesnych obszarów, szczególnie w prawym podżebrzu, gdzie znajduje się pęcherzyk żółciowy. Oceniana jest również obecność żółtaczki i wzdęcia brzucha, wykonuje się osłuchiwanie w celu wykrycia nieprawidłowego dźwięku w jamie brzusznej, mogącego wskazywać na stan zapalny;
- morfologia krwi. Pomaga zidentyfikować proces zapalny charakterystyczny dla zapalenia pęcherzyka żółciowego poprzez wzrost poziomu białych krwinek i przyspieszoną szybkość sedymentacji erytrocytów (ESR). Zmiany te wskazują na infekcję lub stan zapalny, ale wynik badania nie pomaga określić jednoznacznie przyczyn choroby;
- próby wątrobowe. Obejmują one badania poziomu bilirubiny, ALT, AST i fosfatazy zasadowej. Testy te pomagają ocenić stan wątroby i dróg żółciowych. W przypadku zapalenia pęcherzyka żółciowego może wystąpić wzrost poziomu bilirubiny i enzymów, co wskazuje na naruszenie odpływu żółci lub zapalenie pęcherzyka żółciowego;
- USG jamy brzusznej. Umożliwia wykrycie zgrubienia ścian pęcherzyka żółciowego, obecności kamieni lub innych nieprawidłowości, w tym zapalenia lub ropni. Diagnostyka ultrasonograficzna pomaga określić stopień uszkodzenia pęcherzyka żółciowego i obecność powikłań (w tym zablokowanie dróg żółciowych);
- ultrasonografia endoskopowa. Polega na wprowadzeniu endoskopu (cienkiej rurki ze źródłem światła i kamerą) przez usta. Pozwala ono wykryć małe kamienie, które mogą nie być widoczne w standardowym badaniu ultrasonograficznym, a także ocenić pogrubienie ściany pęcherzyka żółciowego, stan zapalny lub nowotwory. Ultrasonografia endoskopowa pomaga również wykryć zaburzenia odpływu żółci, niedrożność dróg żółciowych i inne ukryte nieprawidłowości, które mogą być przyczyną stanu zapalnego lub bólu brzucha;
- tomografia komputerowa. Służy do uzyskania dokładniejszych i bardziej szczegółowych obrazów, zwłaszcza w przypadku podejrzenia powikłań zapalenia pęcherzyka żółciowego, w tym perforacji pęcherzyka żółciowego lub ropni. Tomografia komputerowa pomaga również określić liczbę, rozmiar i lokalizację kamieni.
Lekarz może również zlecić wykonanie testu (skanowania) HIDA (hepatobiliary iminodiacetic acetic scan), który służy do oceny funkcji pęcherzyka żółciowego i zdolności dróg żółciowych do wydzielania żółci. Badanie pomaga wykryć dysfunkcję pęcherzyka żółciowego (np. zaburzenia odpływu żółci lub niedrożność) oraz ocenić stan dróg żółciowych.
Na podstawie wyników lekarz dobiera tabletki do leczenia zapalenia pęcherzyka żółciowego, które mogą być przyjmowane doustnie lub podawane dożylnie. Leki na zapalenie pęcherzyka żółciowego dobierane są z uwzględnieniem postaci, przebiegu choroby, objawów, nasilenia procesu zapalnego i obecności powikłań.
Jak leczy się zapalenie pęcherzyka żółciowego?
Gastroenterolog specjalizuje się w diagnozowaniu, leczeniu i zapobieganiu zapaleniu pęcherzyka żółciowego i trzustki. Aby leczyć ostre i przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego zgodnie z przyjętymi zasadami, lekarz może zalecić zmianę stylu życia i dietę.
Leczenie farmakologiczne zapalenia pęcherzyka żółciowego
Przebieg leczenia farmakologicznego zapalenia pęcherzyka żółciowego dobierany jest w zależności od rodzaju choroby (kamicze lub niekamicze) oraz postaci choroby (ostra lub przewlekła). Leczenie zapalenia pęcherzyka żółciowego może obejmować:
- antybiotyki. W przypadku zapalenia pęcherzyka żółciowego antybiotyki są stosowane w celu wyeliminowania infekcji bakteryjnej, która może być przyczyną zapalenia pęcherzyka żółciowego. Leki działają poprzez blokowanie wzrostu i rozmnażania drobnoustrojów, co pomaga zapobiegać rozprzestrzenianiu się infekcji na inne narządy;
- środki przeciwskurczowe. Działają na mięśnie gładkie dróg żółciowych, rozluźniając je i łagodząc skurcze, które mogą wystąpić w przypadku zastoju żółci lub naruszenia jej odpływu. W zapaleniu pęcherzyka żółciowego leki przeciwskurczowe mogą pomóc zmniejszyć ból spowodowany skurczem pęcherzyka żółciowego i dróg żółciowych, poprawiając przepływ żółci i zmniejszając ryzyko tworzenia się nowych kamieni;
- leki przeciwzapalne. Działają poprzez hamowanie aktywności enzymów powodujących stan zapalny. Pomagają zmniejszyć obrzęk, zaczerwienienie i ból, co przynosi ulgę pacjentowi. Leki przeciwzapalne są często stosowane w celu zmniejszenia stanu zapalnego w pęcherzyku żółciowym i zapobiegania dalszemu niszczeniu jego tkanek.
W celu leczenia pęcherzyka żółciowego lekarz może również przepisać środki żółciopędne. Pomagają one poprawić odpływ żółci poprzez stymulację jej produkcji i wydzielania. Wspierają normalizację czynności pęcherzyka żółciowego, poprawiają jego kurczliwość i sprzyjają lepszemu usuwaniu toksycznych substancji z organizmu, łagodząc przebieg choroby i zapobiegając powikłaniom.
Leczenie chirurgiczne zapalenia pęcherzyka żółciowego
Jeśli stosowanie leków na zapalenie pęcherzyka żółciowego jest nieskuteczne, lekarz może zalecić interwencję chirurgiczną. Rodzaje interwencji chirurgicznej w przypadku ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego:
- usuwanie kamieni żółciowych. Polega na usunięciu kamieni z pęcherzyka żółciowego lub dróg żółciowych, często przy użyciu technik endoskopowych lub przez zabieg chirurgiczny. Procedura pozwala zachować pęcherzyk żółciowy, umożliwiając mu dalsze pełnienie swojej funkcji. Interwencja pomaga wyeliminować źródło bólu, stanu zapalnego i zablokowania przewodów, zapobiegając powikłaniom (infekcja lub kolka żółciowa);
- drenaż pęcherzyka żółciowego. Polega na wprowadzeniu cewnika przez skórę pod kontrolą USG lub tomografii komputerowej w celu usunięcia nadmiaru żółci czy ropy. Drenaż jest środkiem tymczasowym, który przynosi ulgę pacjentowi, zwłaszcza w przypadku ciężkiego stanu zapalnego. Pomaga złagodzić skurcz pęcherzyka żółciowego, zmniejszyć stan zapalny i ograniczyć ryzyko pęknięcia narządu;
- usunięcie pęcherzyka żółciowego (cholecystektomia). Wykonuje się zwykle przy użyciu laparoskopii lub metodą chirurgii otwartej w skomplikowanych przypadkach. Po usunięciu pęcherzyka żółciowego żółć z wątroby przepływa bezpośrednio do jelit. Operacja pomaga radykalnie wyeliminować przyczynę przewlekłego lub ostrego zapalenia pęcherzyka żółciowego, zapobiegając nawrotom stanu zapalnego, tworzeniu się nowych kamieni i rozwojowi powikłań, w tym zapalenia trzustki lub zapalenia otrzewnej.
Rekonwalescencja po usunięciu woreczka żółciowego zależy od metody operacji. Po laparoskopii pacjent jest zwykle wypisywany po trzech do pięciu dniach i w pełni powraca do normalnego życia w ciągu dwóch do trzech tygodni. W przypadku operacji otwartej hospitalizacja może trwać do dwóch tygodni, a rekonwalescencja – około czterech do sześciu tygodni. W okresie rehabilitacji zaleca się przestrzeganie diety, ograniczenie aktywności fizycznej i unikanie dźwigania ciężarów.
Jak leczyć zapalenie pęcherzyka żółciowego w domu?
Leczenie zapalenia pęcherzyka żółciowego w domu obejmuje przyjmowanie przepisanych leków: antybiotyków, leków przeciwskurczowych, żółciopędnych i przeciwzapalnych. W przypadku zapalenia pęcherzyka żółciowego można przyjmować tylko leki przepisane przez lekarza prowadzącego.
Ważną rolę w terapii odgrywa dieta: wykluczenie tłustych, smażonych, pikantnych potraw, zwiększenie spożycia lekkich dań warzywnych, produktów pełnoziarnistych i chudego białka. Zaleca się również przestrzeganie diety z uwzględnieniem małych porcji cztery do pięciu razy dziennie. Podczas zapalenia pęcherzyka żółciowego nie można pić alkoholu, mocnej kawy i słodkich napojów gazowanych.
Jak złagodzić atak zapalenia pęcherzyka żółciowego?
Atak zapalenia pęcherzyka żółciowego można rozpoznać po objawach: nagłym silnym bólu w prawym podżebrzu, który może promieniować do ramienia lub pleców oraz któremu towarzyszą nudności, wymioty, gorączka i żółtaczka skóry. Czasami występują wzdęcia brzucha i uczucie goryczy w ustach. Przyczyną ataku zapalenia pęcherzyka żółciowego jest często zablokowanie przewodu żółciowego przez kamień, naruszenie odpływu żółci, a także czynniki prowokujące: tłuste potrawy, alkohol, stres lub infekcja.
Nie można złagodzić ataku zapalenia pęcherzyka żółciowego w domu, należy wezwać karetkę pogotowia lub samodzielnie skonsultować się z lekarzem. Pierwsza pomoc w ostrym zapaleniu pęcherzyka żółciowego polega na odpoczynku i rezygnacja z aktywności fizycznej. Podczas ataku nie można jeść i pić, aby nie stymulować wydzielania żółci. Można zrobić zimny okład i przyłożyć go do prawego podżebrza, aby zmniejszyć ból.
Czy można wyleczyć przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego?
W większości przypadków przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego nie można całkowicie wyleczyć, ale można je kontrolować i zmniejszyć częstotliwość zaostrzeń za pomocą kompleksowej terapii. Leczenie zapalenia pęcherzyka żółciowego obejmuje stosowanie diety, farmakoterapię mającą na celu zmniejszenie stanu zapalnego, poprawę przepływu żółci i złagodzenie bólu.
Leczenie przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego może wymagać interwencji chirurgicznej. Pacjentowi można zalecić usunięcie pęcherzyka żółciowego w przypadku częstych zaostrzeń, nieskuteczności leczenia farmakologicznego lub tworzenia się kamieni.
Cechy zapalenia pęcherzyka żółciowego u dzieci
U dzieci zapalenie pęcherzyka żółciowego występuje rzadziej niż u dorosłych, ale może rozwinąć się pod wpływem infekcji, zaburzeń odżywiania lub czynników dziedzicznych. Objawy u dziecka mogą być mniej wyraźne, co utrudnia diagnozę, ale często pojawia się ból brzucha, wymioty, nudności i gorączką.
Możliwe powikłania zapalenia pęcherzyka żółciowego
Nieprawidłowo lub niewłaściwie leczone zatrzymanie żółci w pęcherzyku żółciowym może doprowadzić do równoczesnego zapalenia pęcherzyka żółciowego i trzustki. W leczeniu zapalenia pęcherzyka żółciowego i trzustki mogą być przepisywane antybiotyki, leki przeciwskurczowe i przeciwzapalne. Inne powikłania zapalenia pęcherzyka żółciowego:
- uszkodzenie wątroby, dróg żółciowych lub trzustki;
- zaburzenia trawienia i wchłaniania składników odżywczych w jelicie cienkim; przewlekłe zapalenie prowadzące do zwłóknienia (bliznowacenia) pęcherzyka żółciowego i upośledzenia jego funkcji;
- obrzęk prowadzący do martwicy (obumarcia tkanki) i zgorzelinowego zapalenia pęcherzyka żółciowego;
- zapalenie otrzewnej prowadzące do ropnia lub zatrucia (sepsa).
Perforacja (pęknięcie) pęcherzyka żółciowego jest poważnym powikłaniem zapalenia pęcherzyka żółciowego, które wynika z przedłużającego się stanu zapalnego lub martwicy ściany narządu. Gdy pęcherzyk pęka, żółć i ropa dostają się do jamy brzusznej, powodując ostry stan zapalny. Stan ten jest niezwykle niebezpieczny, ponieważ może prowadzić do infekcji ogólnoustrojowej, wstrząsu i śmierci, jeśli nie zostanie szybko leczony.
Zapobieganie zapaleniu pęcherzyka żółciowego
Zapobieganie zapaleniu pęcherzyka żółciowego obejmuje zrównoważoną dietę, unikanie przejadania się i spożywania tłustych, smażonych i pikantnych potraw, a także regularną aktywność fizyczną w celu utrzymania prawidłowej masy ciała. Ważne jest przestrzeganie diety, jedzenie małych porcji, unikanie długich przerw między posiłkami. Profilaktyka obejmuje również monitorowanie stanu dróg żółciowych, wczesne leczenie chorób (np. dyskinezy dróg żółciowych) i regularne wizyty kontrolne u lekarza w celu wykrycia ewentualnych zaburzeń.
Dieta w zapaleniu pęcherzyka żółciowego
Zmiany w diecie w przypadku zapalenia pęcherzyka żółciowego są konieczne, aby zmniejszyć obciążenie organu, zapobiec stagnacji i tworzeniu się nowych kamieni. Odpowiednio dobrana dieta pomaga zmniejszyć stan zapalny, poprawić odpływ żółci i zmniejszyć ryzyko zaostrzeń.
Dieta niskotłuszczowa jest zalecana w przypadku kamiczego zapalenia pęcherzyka żółciowego. Podstawą diety są: niskotłuszczowe białko, warzywa, produkty pełnoziarniste. Leczenie przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego jest również połączone z przestrzeganiem diety. Dozwolone produkty w diecie na zapalenie pęcherzyka żółciowego:
- chude odmiany mięsa i ryb (kurczak, indyk, wołowina, szczupak, karaś, sandacz);
- zupy warzywne i mleczne;
- płatki owsiane, ryż, kasza gryczana;
- pieczywo i makarony z mąki razowej;
- niskotłuszczowy nabiał;
- jajka (liczba żółtek dziennie – nie więcej niż jedno);
- świeże, duszone lub pieczone warzywa (z wyjątkiem czosnku, roślin strączkowych, grzybów, rzodkiewki, bakłażanów, szpinaku i kukurydzy);
- banany, gruszki, melon, truskawki, winogrona i słodkie odmiany jabłek, suszone owoce.
W przypadku przewlekłego zapalenia pęcherzyka żółciowego można również stosować dietę wątrobową. Obejmuje ona picie kawy bezkofeinowej z mlekiem, kompotów i soków z suszonych owoców.
| Tabela dozwolonych pokarmów dla pacjentów z zapaleniem pęcherzyka żółciowego | |
| Grupa pokarmów | Zalecane produkty |
| Warzywa | Brokuły, szpinak, cukinia, dynia, marchew, buraki, ogórki |
| Owoce | Jabłka, gruszki, banany, brzoskwinie, morele, jagody, ananas |
| Produkty pełnoziarniste | Chleb pełnoziarnisty, płatki owsiane, komosa ryżowa, jęczmień, brązowy ryż |
| Białka | Kurczak (bez skóry), indyk, ryby, jaja, tofu |
| Nabiał | Chudy twaróg, kefir, jogurt bez dodatku cukru |
| Tłuszcze | Oliwa z oliwek, olej lniany, orzechy, awokado |
| Ryby i owoce morza | Łosoś, dorsz, sardynki, makrela, ostrygi |
| Napoje | Woda, zielona herbata, niskotłuszczowy bulion, świeże soki |
Zabronione pokarmy w przypadku zapalenia pęcherzyka żółciowego
W przypadku zapalenia pęcherzyka żółciowego konieczne jest wykluczenie pokarmów, które mogą stymulować nadmierne wydzielanie żółci lub podrażniać przewód pokarmowy. Zabronione produkty spożywcze w zapaleniu pęcherzyka żółciowego to między innymi tłuste mięso i ryby, smażone potrawy, pikantne przyprawy, konserwy, wędzone mięso, grzyby, rośliny strączkowe, a także napoje z kofeiną, napoje gazowane i alkohol. Warto również unikać żywności o wysokiej zawartości cukru, kwaśnych owoców i soków, które mogą powodować dyskomfort i pogorszyć stan pacjenta.
Co pić przy zapaleniu pęcherzyka żółciowego?
W przypadku zapalenia pęcherzyka żółciowego zaleca się picie słabej zielonej lub ziołowej herbaty (na przykład rumianek lub mięta), kompotów z suszonych owoców lub niekwaśnych jagód, naparu z dzikiej róży, wody mineralnej bez gazu (zgodnie z zaleceniami lekarza), a także zwykłej wody w odpowiednich ilościach. Napoje te pomagają utrzymać równowagę wodną, wspomagają odpływ żółci i nie podrażniają przewodu pokarmowego.
Mocna kawa jest przeciwwskazana, ponieważ stymuluje produkcję soku żołądkowego i żółci, co może zwiększyć obciążenie zapalnego pęcherzyka żółciowego i prowadzić do zwiększonego bólu i skurczów. Kawa, zwłaszcza pita na pusty żołądek, podrażnia ponadto błonę śluzową przewodu pokarmowego, co może nasilać objawy choroby i opóźniać powrót do zdrowia.
Tygodniowy jadłospis na zapalenie pęcherzyka żółciowego
Podczas planowania tygodniowego jadłospisu na zapalenie pęcherzyka żółciowego ważne jest, aby wybierać łagodne potrawy, wykluczyć tłuste, smażone, pikantne i wędzone pokarmy. Podstawą diety powinny być produkty gotowane, duszone lub pieczone, a także dania gotowane na parze. Posiłki powinny być podzielone – pięć do sześciu dziennie w małych porcjach.
| Tygodniowy jadłospis dla pacjentów z zapaleniem woreczka żółciowego | |||||
| Dzień tygodnia | Śniadanie | Przekąska | Obiad | Podwieczorek | Kolacja |
| Poniedziałek | Owsianka na wodzie, herbata bez cukru | Pieczone jabłko | Jarzynowa zupa krem, suflet z kurczaka, ryż | Herbatniki, herbata rumiankowa | Gotowana ryba, tłuczone ziemniaki |
| Wtorek | Kasza manna na wodzie, herbata ziołowa | Banan | Klopsiki z indyka gotowane na parze, kasza gryczana | Jogurt 1%, suchar | Cukinia pieczona, kawałek kurczaka |
| Środa | Omlet z białek gotowany na parze, kompot z suszonych owoców | Gruszka pieczona | Zupa z cukinii, gotowana pierś z kurczaka, puree z marchwi | Ciasteczka owsiane, herbata z dzikiej róży | Dorsz, duszony kalafior |
| Czwartek | Kaszka ryżowa na wodzie, zielona herbata | Brzoskwinia lub miękka gruszka | Zupa z kurczaka, filet z indyka, puree z dyni | Chudy twarożek, herbata | Gulasz warzywny, kotlet gotowany na parze |
| Piątek | Kasza gryczana, herbata rumiankowa | Pół banana | Jarzynowa zupa krem, ryba gotowana na parze, puree z cukinii | Kompot jabłkowy, herbatnik | Suflet z kurczaka, duszona marchewka |
| Sobota | Kaszka z dynią, słaba herbata | Jogurt 1% | Zupa kalafiorowa, klopsiki gotowane na parze, tłuczone ziemniaki | Pieczone jabłko | Omlet gotowany na parze, duszona cukinia |
| Niedziela | Omlet z białek z warzywami, herbata | Herbatniki lub ciasteczka owsiane | Zupa jarzynowa, gotowana pierś z kurczaka, ryż | Chudy twarożek, herbata z dzikiej róży | Ryba gotowana na parze, puree z brokułów |
Przepisy dla osób z zapaleniem pęcherzyka żółciowego
Poniżej znajdują się przepisy na proste, ale smaczne dania dla osób z przewlekłym zapaleniem pęcherzyka żółciowego w remisji. Są one przygotowane z dozwolonych produktów i lekkostrawne, dzięki czemu pomagają utrzymać zdrowie układu pokarmowego. Wszystkie potrawy mają zrównoważony skład, aby zapewnić organizmowi niezbędne składniki odżywcze bez powodowania dyskomfortu lub zaostrzeń.
