SIBO (ang. Small Intestinal Bacterial Overgrowth) to zespół rozrostu bakteryjnego jelita cienkiego, inaczej zwany dysbakteriozą jelitową. Schorzenie polega na tym, że bakterie obecne w zwykłej, prawidłowej florze jelitowej zaczynają się niekontrolowanie namnażać, co może prowadzić do różnych objawów, takich jak wzdęcia, ból brzucha, biegunka czy nietolerancje pokarmowe.
Schorzenie to można wykryć przy pomocy prostego testu, który wykonuje się w laboratorium. Jest to tzw. test oddechowy, który mierzy ilość wodoru w wydychanym powietrzu. Tym samym pomaga zidentyfikować obecność nadmiernych ilości bakterii w jelitach. Test SIBO możesz wykonać w Centrum Medycznym Doctorpro Łódź.
Wskazania do badania SIBO
Warto wykonać test, jeśli badania krwi wykażą zbyt niski poziom niektórych substancji, np. niedobór witaminy B12, D i A, żelaza. Lekarz może zalecić test SIBO również jeśli podejrzewa u pacjenta nietolerancję laktozy.
Do wykonania testu na obecność rozrostu flory bakteryjnej powinny skłonić niepokojące objawy ze strony przewodu pokarmowego. Wskazania do wykonania testu SIBO to:
- bóle brzucha;
- wzdęcia i ciągłe uczucie pełnego brzucha;
- biegunki lub zaparcia;
- refluks i odbijanie;
- nadmierna produkcja gazów.
Wskazaniem do badania SIBO jest również utrata wagi mimo braku zmian w diecie i aktywności fizycznej oraz przewlekłe zmęczenie i pogorszenie koncentracji.
Diagnozę SIBO powinien postawić wyłącznie lekarz na podstawie odpowiednich badań. Jeśli podejrzewasz, że masz SIBO lub doświadczasz objawów z nim związanych, umów się na konsultację gastroenterologiczną.
Przyczyny przerostu bakteryjnego SIBO
Przyczyny występowania zespołu przerostu bakteryjnego jelita cienkiego mogą być różnorodne i obejmować szereg czynników. Należą do nich zarówno choroby współistniejące, na które cierpi pacjent, jak i nieprawidłowa budowa jelit czy operacje wykonywane w obrębie narządów układu pokarmowego. Najczęstsze przyczyny SIBO to:
- niedowład motoryczny jelit (problemy z motoryką jelit);
- obniżona kwasowość żołądka;
- nieprawidłowości anatomiczne jelit (zwężenia jelita, przepukliny);
- niedobory odporności (zakażenie wirusem HIV, izolowany niedobór IgA);
- zaburzenia przyswajania pokarmu;
- nadmierne spożycie węglowodanów;
- choroby zapalne jelit (choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego);
- niedokrwistość związana z niedoborem witaminy B12;
- przewlekłe przyjmowanie niektórych leków (m.in. inhibitory pompy protonowej, antybiotyki, leki przeciwbólowe);
- choroby przewlekłe (choroba Parkinsona, niedoczynność tarczycy).
Osłabiony układ odpornościowy powoduje, że flora bakteryjna niekontrolowanie się rozrasta. Z kolei nieodpowiednia struktura narządów może hamować prawidłowy przepływ pokarmu, co również sprzyja rozwojowi flory bakteryjnej.
Przygotowanie do testu SIBO
Podczas wstępnej konsultacji lekarz gastroenterolog przeprowadza wywiad z pacjentem oraz badanie dotykowe jamy brzusznej. Na podstawie zgromadzonych informacji kieruje pacjenta na badania dodatkowe, do których zalicza się test SIBO.
Na minimum tydzień przed testem SIBO nie należy przyjmować antybiotyków ani preparatów, które zawierają bizmut (leki o działaniu osłonowym na błonę śluzową żołądka i dwunastnicy). Nie wolno także przyjmować środków przeczyszczających, witamin ani probiotyków. Niektóre leki i produkty mogą zafałszować wyniki badania, dlatego ważne jest, by pacjent odpowiednio się do niego przygotował.
Badanie na SIBO wykonuje się na czczo. Pacjent powinien powstrzymać się od jedzenia na co najmniej 12 godzin przed badaniem. Niewskazane jest również żucie gumy w tym czasie. Można jedynie pić czystą, niegazowaną wodę w ograniczonych ilościach. Test oddechowy wodorowo-metanowy trwa ponad dwie godziny. W trakcie badania od pacjenta osiem razy pobiera się próbkę wydychanego powietrza. Pierwszą próbkę pobiera się na czczo, a każdą następną – po upływie określonego czasu od pobrania pierwszej próbki (kolejno po 15, 30, 45, 60, 90, 105 i 120 minutach). W przerwach między kolejnymi pobraniami pacjentowi nie wolno jeść, pić wody, żuć gumy ani palić tytoniu.
W przeddzień badania należy ograniczyć spożycie niektórych pokarmów, szczególnie ciężkostrawnych, zawierających duże ilości błonnika lub węglowodanów. Dieta przed testem SIBO obejmuje wykluczenie produktów takich jak:
- pieczywo pełnoziarniste i żytnie, makaron pełnoziarnisty, brązowy ryż, otręby;
- produkty wzdymające (rośliny strączkowe, cebula, kapusta);
- lody, ciasta i wyroby cukiernicze;
- produkty mleczne (mleko, maślanka, masło, kefir, ser);
- owoce i warzywa;
- słodkie napoje, napoje gazowane (w tym gazowana woda mineralna).
Przed badaniem należy umyć zęby; pacjent może zrobić to na miejscu w klinice. Na co najmniej dwie godziny przed badaniem należy powstrzymać się od palenia papierosów (najlepiej nie palić przez 8 godzin przed badaniem, jeśli to możliwe). Na pół godziny przed badaniem nie należy podejmować aktywności fizycznej.
Można wykonać wodorowo-metanowy test oddechowy w kierunku SIBO u kobiet w ciąży, osób w starszym wieku oraz dzieci powyżej szóstego roku życia, gdyż jest to całkowicie bezpieczne, nieinwazyjne badanie.
Wodorowy test oddechowy do diagnostyki SIBO w Łodzi
Test SIBO polega na pomiarze trzech gazów w wydychanym przez pacjenta powietrzu (wodór, metan, dwutlenek węgla). Pacjent spożywa roztwór zawierający określoną ilość węglowodanu, który jest trudny do strawienia przez zdrowy układ pokarmowy, ale łatwo przyswajalny dla nadmiernie rozwiniętych bakterii (czyli w przypadku obecności SIBO). O wyborze konkretnego roztworu decyduje lekarz. Pacjenci z cukrzycą mogą mieć wykonany tylko test wodorowo-metanowy z laktulozą. Gdy bakterie przetwarzają węglowodan, powstaje wodór, który wchłania się do krwiobiegu, a następnie jest wydychany przez płuca. Wzrost stężenia wodoru w wydychanym powietrzu wskazuje na zespół przerostu flory bakteryjnej jelita cienkiego.
Czas pobrania próbki | Norma | SIBO |
Pierwszy pomiar | Stężenie wodoru < 10 ppm | Stężenie wodoru < 10 ppm |
Kolejne pomiary | Stężenie wodoru wzrasta, ale utrzymuje się poniżej 20 ppm | Wzrost stężenia wodoru w wydychanym powietrzu powyżej 20 ppm |
Wyniki testu musi rozszyfrować gastroenterolog. Tylko lekarz może przeprowadzić diagnostykę różnicową między SIBO a innymi chorobami, np. zespołem jelita drażliwego (IBS).
Po potwierdzeniu diagnozy SIBO u pacjenta lekarz zaleci leczenie farmakologiczne, które zwykle obejmuje przyjmowanie antybiotyków i probiotyków, aby przywrócić równowagę flory bakteryjnej w jelitach i złagodzić objawy. Lekarz może również zalecić przyjmowanie witamin i minerałów (B12, wapń) oraz zmiany w diecie, m.in. wykluczenie laktozy i glutenu. Gastroenterolog może także skierować na dodatkowe badania (test na nietolerancję fruktozy, badania krwi, RTG jamy brzusznej).
Na badanie w kierunku SIBO w Centrum Medycznym Doctorpro Łódź możesz umówić się telefonicznie lub poprzez formularz rejestracji wizyty na stronie. Zapisy przyjmujemy przez całą dobę.