Choroba Alzheimera jest chorobą mózgu, która powoduje postępujące pogorszenie procesu myślenia, pamięci i umiejętności organizacyjnych, a także upośledzenie zdolności uczenia się. Choroba Alzheimera jest najczęstszym rodzajem demencji pierwotnej (demencji nabytej).
Diagnozowaniem i leczeniem choroby Alzheimera zajmuje się neurolog. Zapisy na konsultacje lekarskie w Centrum Medycznym Doctorpro Wrocław dostępne są przez całą dobę.
Przyczyny choroby Alzheimera
Dokładna przyczyna choroby nie została ustalona, ale naukowcy uważają, że rozwój demencji starczej jest związany z połączeniem czynników genetycznych, środowiskowych i stylu życia, które z czasem wywierają negatywny wpływ na mózg. Możliwe przyczyny choroby Alzheimera:
- tworzenie się blaszek miażdżycowych w mózgu. Fragmenty białka amyloidowego sklejają się w duże masy, tworząc skrzepy lub blaszki, które mają toksyczny wpływ na neurony (komórki mózgowe) i zakłócają komunikację między nimi;
- splątki (poskręcane włókna) białek tau. Białka tau odgrywają ważną rolę w wewnętrznym systemie utrzymania i transportu komórek mózgowych (potrzebne do przenoszenia składników odżywczych). W chorobie Alzheimera białka tau zmieniają kształt i tworzą nowe struktury zwane splątkami neurofibrylarnymi. Plątaniny te blokują komunikację między neuronami i powodują ich uszkodzenie.
Na rozwój choroby Alzheimera przy obecności genu apolipoproteiny E (APOE) może wpływać dziedziczność. Ryzyko rozwoju choroby wzrasta o 10-30% w szczególności, jeśli dana osoba ma krewnego pierwszego stopnia (np. rodzica, brata, siostrę) z nabytą demencją.
Głównym czynnikiem ryzyka jest starzenie się, ponieważ wraz z wiekiem w mózgu gromadzą się nietypowe białka, prowadzące do niszczenia neuronów i pogorszenia funkcji poznawczych. Inne czynniki zwiększające prawdopodobieństwo wystąpienia choroby Alzheimera:
- choroby genetyczne (na przykład zespół Downa);
- łagodne upośledzenie funkcji poznawczych;
- nadużywanie alkoholu;
- zanieczyszczenie powietrza (w szczególności spaliny z pojazdów silnikowych);
- problemy ze snem (w tym z zasypianiem lub utrzymaniem snu);
- brak regularnej aktywności fizycznej;
- nadwaga lub otyłość;
- czynne lub bierne palenie tytoniu;
- wysokie ciśnienie krwi (nadciśnienie)
- niekontrolowana cukrzyca typu 2;
- wysoki poziom cholesterolu we krwi;
- niezbilansowana dieta;
- choroby układu krążenia.
Demencja może rozwinąć się po jednym lub kilku urazach mózgu (TBI). Ryzyko rozwoju choroby jest najwyższe w ciągu pierwszych dwóch lat po urazie mózgu.
Z kolei otępienie padaczkowe występuje w wyniku długotrwałego przebiegu padaczki, która prowadzi do zmian strukturalnych i funkcjonalnych w mózgu. Częste napady padaczkowe uszkadzają neurony, powodując upośledzenie funkcji poznawczych, pamięci i inteligencji.
Objawy i etapy choroby Alzheimera
Choroba Alzheimera charakteryzuje się stopniowym pogarszaniem się funkcji poznawczych. Pierwsze objawy choroby Alzheimera występują zwykle u osób w wieku powyżej 65 lat, ale proces uszkadzania neuronów może rozpocząć się 10 lat przed pojawieniem się problemów z pamięcią. Wczesna demencja jest diagnozowana u osób, u których pierwsze objawy obserwuje się przed 65 rokiem życia.
Predemencja może przebiegać bezobjawowo lub towarzyszyć jej może pogorszenie pamięci krótkotrwałej. Objawy demencji starczej narastają stopniowo (w zależności od stopnia uszkodzenia komórek mózgowych).
Etapy choroby Alzheimera | |
Stadia | Objawy choroby Alzheimera |
Lekkie | Na wczesnym etapie pacjent ma kłopoty z zapamiętywaniem nowo poznanych informacji i wyrażaniem myśli, trudności z organizacją i planowaniem oraz rozwiązywaniem problemów. W pierwszym stadium choroby większość osób nie ma trudności z rozpoznawaniem znajomych twarzy. |
Średnie | Umiarkowana demencja trwa najdłużej i może objawiać się zagubieniem, utratą pamięci, dezorientacją w czasie i przestrzeni, problemami z wykonywaniem prostych działań matematycznych oraz rozpoznawaniem rodziny i przyjaciół. Chorzy często potrzebują pomocy w wykonywaniu codziennych czynności (kąpiel, gotowanie). Drugie stadium charakteryzuje się również zmianami osobowości (lęk, depresja, apatia), urojeniami, nietrzymaniem stolca i moczu oraz zaburzeniami snu. |
Ciężkie | W ostatnim stadium choroby Alzheimera pacjent jest nieświadomy swojego otoczenia, traci zdolność komunikowania się (mowa jest ograniczona do kilku słów lub fraz) i prawie całkowicie traci pamięć. Chory potrzebuje również pomocy w podstawowych czynnościach życia codziennego (jedzenie, chodzenie, siadanie) i staje się podatny na infekcje (w tym infekcje płuc i skóry). |
W przypadku wystąpienia zaburzeń poznawczych należy skonsultować się z neurologiem. Lekarz określi przyczynę problemów z pamięcią, myśleniem i zachowaniem oraz przepisze kurację farmakologiczną.
Diagnozowanie choroby Alzheimera w Doctorpro Wrocław
Aby postawić diagnozę, neurolog analizuje objawy, czas wystąpienia i nasilenie objawów choroby Alzheimera, zbiera wywiad osobisty i rodzinny. Diagnostyka choroby Alzheimera:
- badanie fizykalne. Lekarz sprawdza ciśnienie krwi, tętno i ogólny stan fizyczny, aby wykluczyć inne choroby (takie jak infekcje lub zaburzenia metaboliczne), które mogą wpływać na pamięć i zachowanie;
- badanie neurologiczne. Obejmuje testy oceniające odruchy, koordynację, balans i równowagę, siłę i napięcie mięśni oraz funkcje sensoryczne (wzrok i słuch). Pomaga to zidentyfikować określone zmiany neurologiczne, które mogą wskazywać na chorobę Alzheimera lub inne zaburzenia neurodegeneracyjne;
- testy na pamięć i myślenie. Składają się z serii pytań i zadań oceniających pamięć krótkotrwałą i długotrwałą, uwagę, myślenie abstrakcyjne, orientację w czasie i przestrzeni oraz umiejętności językowe. Wyniki testów są porównywane z normami związanymi z wiekiem w celu zidentyfikowania odchyleń. Czas trwania i złożoność zadań mogą się różnić, ale wszystkie mają na celu określenie konkretnych deficytów poznawczych charakterystycznych dla choroby Alzheimera.
Badania laboratoryjne są wykorzystywane do wykluczenia innych przyczyn zaburzeń poznawczych, które mogą mieć objawy podobne do choroby Alzheimera. Badania krwi mogą na przykład ujawnić niedobory witamin, problemy z tarczycą, infekcje i zaburzenia metaboliczne. Na podstawie wyników wstępnej diagnozy neurolog może również skierować pacjenta na badania obrazowe (w tym obrazowanie komputerowe i rezonans magnetyczny).
Leczenie i rehabilitacja osób chorych na Alzheimera
Nie istnieje lekarstwo na Alzheimera, a terapia ma na celu spowolnienie postępu choroby i poprawę jakości życia. Farmakologiczne leczenie choroby Alzheimera:
- inhibitory cholinoesterazy. Zwiększają poziom acetylocholiny w mózgu poprzez hamowanie enzymu, który ją niszczy. Poprawia to przekazywanie impulsów nerwowych między neuronami, co przyczynia się do tymczasowego polepszenia lub ustabilizowania funkcji poznawczych (w szczególności pamięci i myślenia);
- antagoniści receptora NMDA. Blokują nadmierną aktywność glutaminianu, który może uszkadzać neurony w przypadku nadmiernego stężenia. Pomaga to chronić komórki nerwowe, utrzymując funkcje poznawcze i zmniejszając objawy w późniejszych stadiach choroby Alzheimera;
- leki przeciwdepresyjne. Są stosowane w leczeniu depresji i stanów lękowych, pomagają poprawić nastrój, jakość snu i apetyt, co przyczynia się do ogólnego dobrego samopoczucia pacjenta;
- leki przeciwdrgawkowe. Stosowane są w celu kontrolowania objawów behawioralnych (agresja, pobudzenie). Środki pomagają ustabilizować nastrój i zmniejszyć drażliwość;
- leki przeciwpsychotyczne (neuroleptyki). Wykorzystywane są w leczeniu psychozy, paranoi, halucynacji i agresji. Pomagają uspokoić pacjenta, zmniejszyć lęk i poprawić zdolność do interakcji z innymi.
Rehabilitacja osób chorych na Alzheimera obejmuje terapię poznawczą, ćwiczenia fizyczne, aktywność społeczną oraz wsparcie dla pacjenta i jego rodziny. Terapia poznawcza pomaga utrzymać zdolności umysłowe i pamięć, ćwiczenia fizyczne poprawiają ogólny stan zdrowia i nastrój, a aktywność społeczna zmniejsza poczucie izolacji. Kompleksowa rehabilitacja pomaga poprawić jakość życia pacjenta, spowolnić postęp objawów i zapewnia wsparcie emocjonalne.
Wraz z rozwojem choroby, zmiany w mózgu prowadzą do upośledzenia funkcji fizycznych. Możliwe konsekwencje późnego Alzheimera obejmują złamania, odleżyny, niedożywienie lub odwodnienie, zaparcia i biegunkę, wciąganie pokarmów i płynów do płuc (z powodu upośledzonej zdolności połykania), owrzodzenia jamy ustnej i próchnicę zębów oraz choroby zakaźne (grypa, zapalenie płuc). Ciężka demencja może również prowadzić do majaczenia, halucynacji i zmian osobowości.
Profilaktyka choroby Alzheimera
Ponieważ dokładna przyczyna choroby nie jest znana, nie można jej zapobiec. Jednak zmiana stylu życia i dbanie o zdrowie układu sercowo-naczyniowego mogą pomóc zmniejszyć ryzyko rozwoju demencji starczej. Profilaktyka choroby Alzheimera:
- ochrona głowy przed uszkodzeniem (na przykład noszenie kasku podczas uprawiania sportu i przy wykonywaniu niebezpiecznej pracy);
- utrzymywanie aktywności fizycznej;
- kontrolowanie poziomu cukru i cholesterolu we krwi;
- normalizacja ciśnienia krwi;
- rezygnacja z palenia tytoniu;
- ograniczenie spożycia napojów alkoholowych;
- aktywność społeczna (np. uczestnictwo w imprezach, spotkania towarzyskie).
Zaleca się stosowanie zbilansowanej diety z dużą ilością świeżych produktów (owoców i warzyw), zdrowych tłuszczów i pokarmów pełnoziarnistych. Dla zapobiegania zaburzeniom myślenia ważna jest regularna aktywność umysłowa, która może obejmować czytanie, naukę wierszy, granie w gry planszowe, rysowanie, układanie puzzli, rozwiązywanie zagadek i rebusów, rozwiązywanie krzyżówek czy grę na instrumentach muzycznych.
Na konsultację z lekarzem w sprawie leczenia choroby Alzheimera we Wrocławiu w Centrum Medycznym Doctorpro Wrocław można umówić się, dzwoniąc pod numer telefonu podany na stronie internetowej lub wypełniając formularz.
Название | Цена |
2111-Wizyta neurologiczna pierwszorazowa | 240 zł |
2112-Wizyta neurologiczna kolejna | 240 zł |
2115-Konsultacja neurologiczna online | 240 zł |
2114-Konsultacja neurologiczna online (poza granicami Polski) | 240 zł |
2113-Konsultacja neurologiczna telefoniczna - kontynuacja leczenia | 220 zł |